Sửa chữa và bổ sung bản án dân sự là một quy trình pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo tính chính xác của bản án mà tòa án đã khẳng định. Mặc dù bản án sau khi tuyên bố thường không được phép thay đổi, nhưng trong một số trường hợp đặc biệt, luật pháp cho phép sửa chữa, bổ sung nếu phát hiện có lỗi. Quá trình này được quy định rõ ràng trong Điều 268 Bộ Luật Tố Tụng Dân Sự (BLTTDS) 2015 , tránh việc bỏ lỡ ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan.
1. Sửa chữa bản án là gì?
Theo quy định của Điều 268 Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015, việc sửa chữa và đính chính bản án chỉ được tiến hành trong hai trường hợp cụ thể:
Lỗi chính tả : Các lỗi xóa liên kết đến ngôn ngữ, bao gồm sai chính tả, lỗi về dấu câu, lỗi viết hoa hoặc viết thường, hoặc lỗi phiên âm tiếng nước ngoài. Đặc biệt, sai sót về tên họ, bộ đệm tên tương đương cũng nằm trong phạm vi sửa lỗi.
Ví dụ :
Trường hợp sai chính tả:
Trong bản dự án, tên của nguyên đơn được viết sai: “Nguyễn Văn A” được ghi thành “Nguyễn Vân A”. Đây là một lỗi chính cần được sửa chữa. Ngoài ra, các lỗi liên quan đến dấu phẩy, chẳng hạn như việc thiếu dấu phẩy giữa các câu hoặc dấu chấm cũng cần được đính kèm chính.
Trường hợp lỗi viết hoa/viết thường:
Tên của thiết bị đơn “CÔNG TY TNHH ABC” được ghi thành “Công Ty Tnhh ABC”. Việc sử dụng không đồng nhất giữa chữ hoa và chữ viết thường trong công ty tên có thể dẫn đến sự nhầm lẫn và cần phải điều chỉnh.
Dữ liệu lỗi : Những sai sót trong việc tính toán các số hoặc các sai sót liên kết đến số liệu (bao gồm tất cả các khoản phí). Các lỗi này có thể được cộng, trừ, nhân, chia sai hoặc ghi sai số liệu trong bản án.
Ví dụ minh họa :
Trường hợp sai sót trong tính toán:
Trong bản án, số tiền bồi thường thiệt hại được xác định là 1.000.000 đồng, nhưng thực tế, sau khi xem xét lại các chứng cứ, số tiền này phải là 1.500.000 đồng. Đây là một lỗi liên quan đến số liệu cần được sửa chữa.
Trường hợp ghi sai số liệu:
Tòa án đã ghi trong bản án rằng thiết bị đơn phải trả 10% lãi suất theo quy định của pháp luật, nhưng trên thực tế, lãi suất quy định phải là 12%. Việc ghi sai này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, do đó cần phải điều chỉnh ngay trong bản án.
Như vậy, theo quy định của Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015, việc sửa chữa và đính kèm bản chính chỉ được phép thực hiện trong hai trường hợp cụ thể: lỗi chính tả và lỗi dữ liệu do tính toán sai. Lỗi chính tả bao gồm các sai sót về ngôn ngữ, chẳng hạn như viết sai từ ngữ, sử dụng dấu câu không chính xác, viết hoa hoặc viết sai quy định thường xuyên và phiên âm riêng biệt của tên nước ngoài sai. Đặc biệt, sai lầm về họ, tên đệm của các bên liên quan cũng được coi là một lỗi nghiêm trọng cần phải sửa chữa để đảm bảo tính chính xác. Lỗi dữ liệu thường xuyên liên quan đến tính toán sai các khoản bồi thường, dự án phí hoặc chi phí liên quan đến dự án. Những lỗi này có thể phát hiện nhầm lẫn trong cộng đồng, trừ, nhân, chia hoặc ghi sai số liệu trong bản án. Mặc dù những sai sót này không ảnh hưởng đến nội dung chính của dự án, nhưng nếu không được giải quyết kịp thời, chúng có thể gây nhầm lẫn hoặc chấp nhận trong quá trình thực hiện dự án. Sửa chữa lỗi chính tả hoặc lỗi số liệu để đảm bảo tính chính xác và công bằng của bản án, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Pháp luật yêu cầu Thẩm phán hoặc Chánh án thực hiện công việc này nhanh chóng sau khi phát hiện lỗi để bảo đảm quá trình diễn ra minh bạch, công bằng. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của công việc duy trì tính minh bạch và trách nhiệm trong hệ thống tư pháp Việt Nam. Cần khẳng định cả hai trường hợp đều là những lỗi mang tính kỹ thuật, không ảnh hưởng đến nội dung quyết định cốt lõi của bản án.
2. Quy trình sửa chữa, bổ sung bản án
Quá trình sửa chữa, bổ sung bản án diễn ra theo các bước cụ thể sau:
Bước 1: Phát hiện lỗi : Sau khi bản án đã được tuyên bố, nếu phát hiện có lỗi, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa phải phân phối hợp pháp với các thành viên của Hội đồng xét xử đã ra bản án, để tiến hành sửa chữa. Lỗi này thường được phát hiện sau khi dự án đã được đọc công khai hoặc trong quá trình chuẩn bị thực hiện hành động này.
Bước 2: Ra quyết định sửa chữa, bổ sung : Thẩm phán và Hội đồng xét xử sẽ quyết định sửa chữa, bổ sung bản án. Quyết định này phải nêu rõ phần nào của dự án cần sửa chữa hoặc bổ sung. Quyết định sửa chữa, bổ sung bản án phải được gửi ngay cho đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện, Viện kiểm sát cùng cấp và cơ quan thi hành án dân sự nếu bản án đã được gửi cho cơ quan thi hành án dân sự.
Bước 3: Thông báo và gửi quyết định : Sau khi Tòa có quyết định sửa chữa, bổ sung bản án phải được gửi ngay cho đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện, Viện kiểm sát cùng cấp và cơ quan thi hành án dân sự nếu bản án đã được gửi cho cơ quan thi hành án dân sự. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành vẫn chưa đưa ra quy định cụ thể về thời hạn Tòa án phải gửi Quyết định sửa chữa, bổ sung mà đơn giản chỉ quy định thời hạn gửi là ngay sau khi ban hành quyết định.
Kết luận, việc sửa chữa và bổ sung bản án là một quy trình cần thiết nhằm đảm bảo tính chính xác và sử dụng trong hệ thống tư pháp. Khi phát hiện lỗi trong bản án, Thẩm phán và Hội đồng xét xử có trách nhiệm kịp thời sửa chữa để tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan. Quyết định sửa chữa cần được thực hiện theo đúng quy định và nêu rõ các phần cần sửa đổi, bổ sung. Điều này không chỉ đảm bảo sự minh bạch mà còn duy trì tính công bằng trong quá trình tụng niệm. Việc thông báo kịp thời cho sự cần thiết và các cơ quan liên quan là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp và tránh nguy hại. Quá trình sửa chữa này phải được tiến hành với sự hợp lý chặt chẽ giữa Thẩm phán và các thành viên Hội đồng xét xử để đảm bảo tính liên tục và trách nhiệm. Nhờ quy trình này, hệ thống luật có thể đảm bảo rằng các Thẩm phán đã thực hiện đúng. Điều này giúp củng cố niềm tin của công chúng vào sự công minh của tòa án và hệ thống tư pháp.
3. Phạm vi sửa chữa, bổ sung
Pháp luật chỉ cho phép sửa chữa, bổ sung bản án trong phạm vi liên quan đến các kỹ thuật lỗi như lỗi chính tả và số liệu, và không được phép thay đổi nội dung cốt lõi hoặc bản chất của bản án. Điều này giúp đảm bảo sự ổn định của các phán quyết và bảo vệ quyền lợi của các bên dựa trên bản án.Việc sửa chữa các lỗi kỹ thuật như viết sai tên, sai dấu câu, hoặc nhầm lẫn trong tính toán số liệu như bồi thường, giải phí, giúp đảm bảo tính chính xác mà không làm ảnh hưởng đến nội dung pháp lý chính yếu. Đây là giải pháp bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan, vì họ đã dựa vào bản án để thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý của mình. Nếu được phép thay đổi bản chất của bản án sau khi tuyên bố, điều này có thể gây ra sự bất ổn và làm mất lòng tin vào hệ thống tư pháp. Pháp luật quy định rõ rằng việc sửa chữa chỉ có thể áp dụng cho các lỗi không làm thay đổi bản chất của phán quyết, đồng thời yêu cầu các cơ sở pháp lý phải thông báo kịp thời cho các bên liên quan. Quy trình này giúp bảo vệ tính công bằng và minh bạch, đảm bảo rằng các giải pháp quyết định được thực thi là một cách chính xác và đáng tin cậy. Việc chỉ sửa chữa các lỗi kỹ thuật cũng ngăn chặn sự sử dụng quyền lực trong quá trình tố tụng, đồng thời duy trì tính chắc chắn và uy tín của hệ thống pháp luật
4. Thẩm quyền thực hiện sửa chữa, bổ sung
Thẩm phán chủ phiên tòa hoặc Thẩm phán đã ký bản án sẽ là người có thẩm quyền thực hiện sửa chữa, bổ sung. Trong trường hợp Thẩm phán đó không còn đảm nhiệm chức năng tại tòa án đã ra bản án, Chánh án Tòa án sẽ đảm nhận trách nhiệm thực hiện công việc này (Điều 268 Bộ luật tố tụng dân sự 2015).
Theo quy định tại Điều 268 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa hoặc Thẩm phán đã ký bản án là người có thẩm quyền thực hiện việc sửa chữa, bổ sung bản án khi phát hiện các lỗi kỹ thuật như lỗi chính tả hoặc sai số liệu. Điều này nhằm đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong quá trình thực thi pháp luật, đồng thời đảm bảo rằng những sai sót nhỏ không làm thay đổi nội dung cơ bản của Phán quyết quyết định. Trong trường hợp Thẩm phán đó không còn đảm nhiệm chức vụ tại tòa án đã ra bản án, trách nhiệm này sẽ được chuyển giao cho Chánh án Tòa án. Việc chuyển giao quyền hạn này được bảo đảm trong quá trình sửa chữa, tiện ích bổ sung vẫn được thực hiện kịp thời, không làm gián đoạn hoạt động hoặc ảnh hưởng đến quyền của các bên liên quan. Quy định này giúp duy trì tính liên tục và trách nhiệm trong quá trình xét xử, tránh việc bỏ sót bản án hoặc trì hoãn thay đổi nhân sự. Đồng thời, quy trình này cũng đảm bảo rằng việc sửa chữa chỉ được thực hiện bởi những người có thẩm quyền và trách nhiệm cao trong hệ thống tư pháp, đảm bảo sự công bằng và chính xác tuyệt đối trong quá trình.Như vậy, việc trao quyền cho Thẩm phán hoặc Chánh án thực hiện sửa chữa, bổ sung giúp đảm bảo tính liên tục và trách nhiệm trong quá trình tố tụng, đồng thời duy trì tính minh bạch của hệ thống pháp luật.
Kết Luận
Sai sót trong bản án dân sự là điều có thể xảy ra, nhưng việc sửa chữa những sai sót đó là cần thiết để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Tòa án, với vai trò là cơ quan bảo vệ pháp luật, phải hạn chế các quy định nghiêm ngặt, đồng thời đảm bảo đánh giá chứng cứ một cách đầy đủ và khách quan. Chỉ khi các tiến trình tụng niệm được thực hiện đúng và các bên liên quan được lắng nghe, quyền lợi mới có thể được bảo vệ an toàn. Việc sửa chữa kịp thời không chỉ đảm bảo tính công bằng mà còn củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống tư pháp. Tòa án cần nỗ lực hoàn thiện quá trình xét xử để duy trì sự công bằng và minh bạch trong pháp luật.
Hà Tuyết – Thực tập sinh Văn phòng luật sư Đồng Đội
Email: tuyethaaa@gmail.com
Thông tin liên hệ:
Văn phòng luật sư Đồng Đội: P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
Website: https://dongdoilaw.vn
Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
