Theo quy định của pháp luật, các đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền khiếu nại đối với quyết định, hành vi của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành viên nếu có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Chẳng hạn, nếu có khiếu nại về quyết định thi hành án của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện, thì thẩm quyền giải quyết sẽ thuộc về Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh. Bài viết dưới đây cung cấp chi tiết thẩm quyền giải quyết khiếu nại về thi hành án.
- Quyền của người khiếu nại:
+ Người khiếu nại có thể tự mình khiếu nại hoặc thông qua người đại diện hợp pháp để khiếu nại;
+ Nhờ luật sư giúp đỡ về pháp luật trong quá trình khiếu nại;
+ Được nhận quyết định giải quyết khiếu nại;
+ Được biết các bằng chứng để làm căn cứ giải quyết khiếu nại; đưa ra bằng chứng về việc khiếu nại và giải trình ý kiến của mình về bằng chứng đó;
+ Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm và được bồi thường thiệt hại, nếu có;
+ Được khiếu nại tiếp nếu không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại;
+ Rút khiếu nại trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình giải quyết khiếu nại.
- Nghĩa vụ của người khiếu nại:
+ Giải trình về quyết định, hành vi bị khiếu nại, cung cấp các thông tin, tài liệu liên quan khi người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại yêu cầu;
+ Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực thi hành và quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định tại điểm b khoản 4 và điểm b khoản 7 Điều 142 của Luật Thi hành án dân sự;
+ Bồi thường, bồi hoàn, khắc phục hậu quả do quyết định, hành vi trái pháp luật của mình gây ra theo quy định của pháp luật.
- Thẩm quyền giải quyết khiếu nại
3.1. Cấp địa phương
– Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện:
Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện sẽ giải quyết khiếu nại đối với quyết định, hành vi trái pháp luật của Chấp hành viên thuộc quyền quản lý của cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện.
– Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh giải quyết đối với các khiếu nại:
+ Khiếu nại quyết định, hành vi trái pháp luật của Chấp hành viên thuộc quyền quản lý của cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh;
+ Khiếu nại quyết định, hành vi trái pháp luật của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện;
+ Khiếu nại đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện. Quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh có hiệu lực thi hành.
– Thủ trưởng cơ quan thi hành án cấp quân khu giải quyết khiếu nại
+ Đối với quyết định, hành vi trái pháp luật của Chấp hành viên cơ quan thi hành án cấp quân khu.
Ở cấp địa phương, việc phân định thẩm quyền giữa các cấp giúp tăng cường tính độc lập và chính xác trong giải quyết khiếu nại, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.
3.2. Cấp Bộ
– Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án dân sự thuộc Bộ Tư pháp giải quyết đối với các khiếu nại
+ Khiếu nại quyết định, hành vi trái pháp luật của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh;
+ Khiếu nại đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh. Quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án dân sự thuộc Bộ Tư pháp có hiệu lực thi hành.
– Bộ trưởng Bộ Tư pháp giải quyết các khiếu nại
+ Khiếu nại đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án dân sự thuộc Bộ Tư pháp quy định tại điểm a khoản 3 Điều này. Quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng Bộ Tư pháp có hiệu lực thi hành;
+ Trường hợp cần thiết, Bộ trưởng Bộ Tư pháp có quyền xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực thi hành quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
– Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng giải quyết các khiếu nại
+ Khiếu nại đối với quyết định, hành vi trái pháp luật của Thủ trưởng cơ quan thi hành án cấp quân khu;
+ Khiếu nại đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan thi hành án cấp quân khu. Quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng có hiệu lực thi hành.
– Bộ trưởng Bộ Quốc phòng giải quyết các khiếu nại
+ Khiếu nại đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng. Quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng có hiệu lực thi hành;
+ Trường hợp cần thiết, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng có quyền xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan quản lý thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại cấp Bộ đảm bảo các khiếu nại được xem xét lại tại cấp cao nhất, giúp bảo vệ tính khách quan và chính xác, đồng thời duy trì tính pháp lý của các quyết định giải quyết khiếu nại.
Kết luận
Hệ thống giải quyết khiếu nại trong thi hành án được thiết lập dựa trên nguyên tắc đảm bảo quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, đồng thời phân định rõ thẩm quyền giải quyết khiếu nại theo các cấp, từ địa phương đến trung ương. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan, duy trì sự công bằng và hiệu quả trong quá trình thi hành án dân sự và quân sự.
