Hà Nội, một ngày cuối đông với bao nhiêu cảm xúc vui buồn lẫn lộn, tôi lại trở về với căn phòng quen thuộc sau một ngày làm việc tại Văn phòng luật sư Đồng Đội. Đặt mình trên chiếc giường quen thuộc, tôi bỗng bất giác nhận ra rằng ngày hôm nay là ngày mà mình đã kết thúc chuỗi ngày làm việc đầy khó khăn, thử thách cùng luật sư Trần Xuân Tiền với hành trình đi tìm công lý và lẽ phải cho người lao động nghèo nơi phố núi Sơn La. Cái cảm xúc khó tả ấy cho tôi nhớ lại những tháng ngày đã qua…
Qua người quen giới thiệu, khách hàng từ Sơn La đã tìm đến luật sư Trần Xuân Tiền (khi đó đang làm cho văn phòng luật sư Ngô Ngọc Thúy). Khách hàng là những người lao động (19 người) tại Công ty Cổ phần xi măng Chiềng Sinh nhờ tư vấn, giải quyết chế độ dôi dư cho người lao động do cổ phần hóa doanh nghiệp. Sau khi nắm được nội dung, Luật sư Trần Xuân Tiền đã nhanh chóng bắt tay vào công việc và liên hệ với Tổng công ty xây dựng công trình giao thông I (Tổng công ty Cienco I có 51% cổ phần của công ty Chiềng Sinh).
Vụ việc không lớn, sảy ra đã lâu (từ năm 2006), người lao động khiếu nại mãi không có kết quả mới tìm đến luật sư. Nhưng với suy nghĩ phải bảo vệ công lý, bảo vệ người lao động, người dân nghèo, người yếu thế trong xã hội, luật sư Trần XuânTiền đã quyết tâm theo đuổi, giải quyết vụ việc. Sau bao nỗ lực,cố gắng, biết bao công văn đã được gửi đi, cuối cùng Tổng giám đốc của công ty Cienco I đã trực tiếp chỉ đạo cấp dưới là Công ty cổ phần Chiềng Sinh trả chế độ cho người lao động dôi dư.
Thế nhưng Giám đốc công ty Chiềng Sinh là người học kỹ thuật, nên phong cách làm việc cứng nhắc, máy móc và có ác cảm với người lao động – “người đi kiện”. Hơn thế nữa, cho mình là sếp nên vị Giám đốc này đã coi việc người lao động đi kiện đòi là điều cấm kị và cho rằng không cần thiết phải giải quyết ?!. Sự việc đã bị bỏ dở giữa chừng…khó khăn lại đè nặng lên tâm trí của luật sư…
Có trực tiếp làm việc với các gia đình những người lao động tại Sơn La cùng luật sư Trần Xuân Tiền, tôi mới nhận thức được họ mong mỏi, trông chờ vào chế độ 41 như thế nào? Đó không chỉ là niềm hi vọng về quyền và lợi ích của mình sẽ được giải quyết, bảo vệ, mà cao hơn cả đó chính là niềm tin vào công lý, pháp luật và lẽ phải luôn hiện hữu giữa đời thường trong tâm thức của họ.
Tuy đã có văn bản chỉ đạo của cấp trên và những buổi họp trao đổi giữa văn phòng luật sư với các cơ quan của công ty, nhưng với suy nghĩ, nhận thức rằng “không phải trách nhiệm của mình, là việc do lãnh đạo cũ để lại, giám đốc cũ làm sai đã bị bỏ tù …” vì vậy công ty Chiềng Sinh đã không giữ lời hứa và không có biện pháp tích cực trong quá trình giải quyết chế độ cho người lao động, quanh co, đổ lôĩ cho người lao động.
Bắt nguồn từ việc mặc cảm với nhau, từ việc lãnh đạo trước đó “làm láo báo cáo hay”, “lãi giả lỗ thật” nên việc giải quyết vụ việc vấp phải rất nhiều khó khăn – nguồn tiền chi trả do doanh nghiệp phải tự chịu . Thế nhưng với tâm huyết nghề nghiệp, khao khát bảo vệ lẽ phải, luật sư Trần Xuân Tiền đã gửi rất nhiều công văn tới Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Báo lao động … để tìm kiếm sự quan tâm chỉ đạo và mong chờ một ngày nào đó sự việc sẽ được sáng tỏ và người lao động sẽ nhận được lại những lợi ích thiết thực của mình.(Luật sư Trần Xuân Tiền nói vui là viết cùn cả bút, hết cả võ rồi mà vẫn chưa có kết quả, phải làm gì tiếp đây để đòi quyền lợi, đòi công bằng cho người bị mất việc lại bị bớt chế độ, có 2 người đã bị chết mà vẫn chưa nhận được chế độ…trăn trở, nghĩ cách….)
Cứ thế, nhiều lúc sự việc tưởng chừng rơi vào im lặng…
Tháng 6/2012
Công ty cổ phần Chiềng Sinh chuyển đổi mô hình lên sàn chứng khoán và bầu giám đốc mới. Rất may người kế nhiệm nguyên là kế toán trưởng của công ty nên rất am hiểu tình hình và nội dung sự việc và rằng “không trả chế độ cho người lao động cũng không yên” nên anh nghĩ việc cần làm ngay là phải chăm lo cho người lao động, trong đó có việc tôn trọng các qui định của pháp luật về giải quyết chế độ cho người đã từng làm việc gắn bó cả đời cho xí nghiệp nay phải nhường lại nhà máy để công ty phát triển.
Sau 40 ngày lên nhận chức, anh đã tiếp quản công việc, tìm nguồn và phương án trả nợ cho công nhân. Hơn thế nữa với sức trẻ và tư duy chính xác cùng với tinh thần tôn trọng pháp luật, tôn trọng quyền và lợi ích của người lao động, việc tiến hành tiếp cận, xử lý vụ việc của giám đốc mới đơn giản hơn rất nhiều…
Nhận được thông tin công ty Chiềng Sinh sẽ trả tiền chế độ dôi dư còn thiếu, người lao động vui sướng vô cùng nhưng có người không tin đó là sự thật – nhưng đó là sự thật 100%. Có lẽ, chính sự hết mình của luật sư cùng sự cố gắng, nỗ lực của người lao động đã làm cho ban lãnh đạo mới cũng biết mình phải làm gì… bởi đó vừa là trách nhiệm, vừa là động lực để vực dậy doanh nghiệp đang trên đà phá sản, mà quan trọng hơn cả đó còn là tình cảm, là đạo đức con người…
Từ chỗ cảm giác vụ việc đi vào ngõ cụt nay vụ việc đã có kết quả ngoài sự mong muốn của luật sư và của người lao động Giám đốc công ty đã tìm đến luật sư của văn phòng luật sư Đồng Đội với mong muốn tìm tiếng nói chung, thỏa thuận việc chi trả theo mức cũ, đề nghị được gặp gỡ đại diện người lao động….nhằm chấm dứt chuỗi ngày khiếu nại, đồng thời đó cũng là tìm sự chia sẻ, cảm thông cho những người lao động dôi dư…
Dù cách xa Hà Nội hơn 300 km, đi cả ngày đường mới tới Sơn La, nhưng luật sư Trần Xuân Tiền đã tới công ty trao đổi, truyền đạt những bức xúc, những cơ sở pháp lý, cũng như việc làm như thế nào cho không trái đạo lý làm người, trái với lẽ phải….
Bao nhiêu giấy tờ, công văn đã được gửi đi…
Bao cuộc điện thoại đã gọi…
Có lẽ ánh sáng công lý đã bắt đầu từ đây…
….Sơn La một ngày nắng ấm…
Sau cuộc họp nghiêm túc, trao đổi cởi mở thẳng thắn, vụ việc đã kết thúc tốt đẹp trong những cái bắt tay đầy thiện cảm và niềm vui hân hoan của người lao động. Hơn 2 năm với một vụ việc, cuối cùng công lý đã thuộc về người dân.
…Một kỷ niệm vui trong quá trình đi tìm công lý (Luật sư kể ý nghĩa mà thấy lòng ấm áp…)
“Do điều kiện đi lại xa xôi, luật sư không thể thường xuyên có mặt tại Sơn La được, vì vậy, mọi trao đổi công việc đều qua điện thoại. Có một chuyện mà tôi vẫn nhớ như in, khi mọi người đang vui chuyện thì trưởng nhóm đề xuất gọi điện thoại cho luật sư để giúp thông báo kết quả cho khách quan và yên tâm. Lẫn trong đó là tiếng nói trao đổi râm ran của 19 người lao động, nhưng khi tiếng nói của luật sư vang lên qua loa điện thoại, tất cả đều im lặng. Sự tĩnh lặng khiến tôi bất ngờ, yên lặng là để nghe từng lời, từng câu của luật sư. Sự thấu tình đạt lý trong từng câu nói đó vừa như thay lời chia sẻ, vừa như liều thuốc tiếp thêm sức mạnh động viên tinh thần họ trong những tháng ngày khó khăn và hụt hẫng nhất…”
Có lẽ, những ai đã từng ở trong hoàn cảnh này mới thấu hiểu được rằng: nhận được đồng tiền chính đáng mà lẽ ra bao lâu nay mình phải được hưởng ấy vui sướng biết chừng nào? Đây không chỉ là đồng tiền mồ hôi xương máu mà quan trọng hơn đó còn là danh dự, là hiện thân của công lý…
Ai cũng nghĩ đấu tranh là gian khổ, là phải sẵn sàng hi sinh không nuối tiếc. Nhưng tôi nghĩ mọi sự vất vả là khởi đầu của thành công, phải hy sinh, phải gian khổ mới có những chuỗi ngày “quẳng gánh âu lo, tìm về hạnh phúc”.
Sau hơn hai năm bám sát, giải quyết vụ việc, hành trình tìm đến công lý có lẽ còn gian truân hơn nếu như không có đội ngũ lãnh đạo trẻ của Công ty cổ phần xi măng Chiềng Sinh, mà quan trọng đó là Giám đốc Nguyễn Xuân Trường, anh đã hết mình vì quyền lợi của người lao động. Cảm ơn anh khi trong muôn vàn khó khăn để vực dậy công ty trong thời buổi kinh tế suy thoái anh đã làm một việc có ý nghĩa vô cùng lớn lao với người lao động cũng như tập thể công ty. Cám ơn tập thể ban lãnh đạo mới của công ty khi cùng cố gắng, nỗ lực, hi sinh hết mình để giải quyết vấn đề cũ để lại.
Và cám ơn nhiều lắm vị Luật sư đáng kính đã đưa công lý về với người lao động để chúng ta thấy rằng cuộc sống này sẽ không bao giờ là bất công nếu như ta có quyết tâm và có niềm tin vào lẽ phải.
Điều muốn nói… Điều muốn làm… Là làm sao vụ việc kết thúc để lại những dư âm tốt, để lại tình người, và hơn cả là sự bao dung, cảm thông với tầng lớp công nhân đã ra về với đời thường, nhường lại cho nhà máy mà họ đã gắn kết quá nửa đời người cho lớp trẻ…
Ấn tượng sâu đậm trong tôi – một cử nhân mới vào nghề, đó là khi vụ việc kết thúc uy tín luật sư để lại ấn tượng đến mức, từ chỗ “đối đầu” nay công ty cổ phần xi măng Chiềng Sinh đã trở thành đối tác mới của văn phòng, đủ để ta biết rằng con đường tìm công lí và lẽ phải của một luật sư quả thật không dễ, nhưng trên con đường ấy tôi tìm thấy ở luật sư Tiền những phẩm chất đáng quý nhất. Trên con đường ấy tôi đã tìm thấy cho bản thân mình một bài học lớn, bài học phải biết kiên trì, biết gian truân, biết tin, biết hi vọng để bảo vệ lợi ích chính đáng cho dù có ở trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ đến nhường nào…
Với tôi, Luật sư Trần Xuân Tiền không đơn thuần chỉ là cấp trên, mà quan trọng hơn cả ông còn là một người cha, người chú, người thầy cho tôi thêm nghị lực, thêm những cơ hội và trải nghiệm mới trong công việc. Tôi đã nhận ra chân lí: ” Nghề nghiệp không làm nên sự cao quý cho con người mà chính con người đã làm nên sự cao quý cho nghề nghiệp “. Và tôi có thể khẳng định rằng, luật sư Trần Xuân Tiền là một trong những con người đã làm nên sự cao quý cho nghề luật sư.
Nguyễn Thu Hà – email: thuha1991.vnu@gmail.com
