Trong kỷ nguyên số, mạng xã hội không còn đơn thuần là nơi giao lưu, kết nối bạn bè mà đã trở thành “siêu quảng trường” – nơi hàng triệu tiếng nói được cất lên cùng một lúc. Dư luận xã hội trên không gian mạng có sức mạnh lan tỏa nhanh chóng, có thể thúc đẩy sự thật, nhưng cũng có nguy cơ tạo ra những “cơn bão ảo” gây nhiều hệ lụy. Vậy, ai là chủ thể có vai trò định hướng dòng chảy dư luận này?
1.Nhà nước và báo chí chính thống – ngọn đèn soi sáng thông tin
Báo chí và các cơ quan quản lý truyền thông giữ vai trò quan trọng hàng đầu. Thông tin chính thống, kịp thời chính là cơ sở để cộng đồng định hình cách tiếp nhận và phản ứng trước các sự kiện xã hội. Vụ bé gái 8 tuổi bị bạo hành ở TP. Hồ Chí Minh (2021) là một minh chứng: nhờ báo chí lên tiếng sớm và cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt, dư luận đã trở thành sức ép xã hội thúc đẩy việc xử lý nghiêm minh. Ngược lại, khi thông tin chính thống chậm trễ, tin giả và clip giật gân dễ dàng “chiếm sóng”, khiến dư luận bị dẫn dắt lệch hướng.
2. Các chuyên gia và người có uy tín – tiếng nói lý trí
Trong những vụ việc phức tạp, đặc biệt liên quan đến pháp luật, kinh tế, môi trường hay văn hóa, tiếng nói của chuyên gia, học giả, luật sư giúp cộng đồng nhìn nhận sự việc một cách chuẩn xác hơn. Chẳng hạn, trong các tranh chấp đất đai, việc các chuyên gia pháp lý phân tích các điều khoản luật đã giúp dư luận hiểu rõ bản chất vấn đề, giảm thiểu sự gay gắt và định kiến.
3. Cộng đồng mạng – “loa phóng thanh” khổng lồ
Mỗi cá nhân khi chia sẻ, bình luận hay bày tỏ quan điểm đều góp phần định hình dư luận. Sự lan tỏa nhanh chóng của các chiến dịch thiện nguyện vì đồng bào vùng lũ cho thấy sức mạnh tích cực của cộng đồng mạng, khi chỉ trong vài ngày có thể quyên góp hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên, cũng từ chính cộng đồng này, những cáo buộc thiếu căn cứ có thể trở thành “tòa án ảo”, gây tổn hại danh dự, tinh thần và thậm chí sự nghiệp của nhiều người vô tội.
4. Pháp luật – chuẩn mực tối hậu
Dư luận có thể tung hô hoặc kết tội, nhưng chỉ pháp luật mới là thước đo công lý. Vụ bà Nguyễn Phương Hằng là ví dụ điển hình: từ chỗ được tung hô trên các buổi phát trực tiếp với hàng triệu lượt xem, cuối cùng bà vẫn phải chịu trách nhiệm trước tòa vì hành vi vu khống, xúc phạm danh dự người khác. Điều này khẳng định, mạng xã hội có thể đưa ai đó lên cao, nhưng pháp luật sẽ đặt lại trật tự và công bằng nếu giới hạn bị vượt qua.
Bài học rút ra
-
Với giới trẻ: nếu thiếu định hướng đúng đắn, các em dễ bị cuốn vào tin giật gân, thần tượng “anh hùng bàn phím” và nhầm lẫn giữa quyền tự do ngôn luận với hành vi xúc phạm người khác.
-
Với xã hội: sự lan truyền của tin giả và thông tin cực đoan không chỉ gây tổn thất thời gian, tiền bạc, nguồn lực mà còn bào mòn văn hóa tranh luận, gieo rắc sự cực đoan và thiếu khoan dung trong đời sống xã hội.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559
– Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
