Trong đời sống dân sự, hợp đồng là nền tảng của mọi giao dịch: mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, vay mượn… Tuy nhiên, không phải hợp đồng nào được lập ra cũng phản ánh đúng bản chất của giao dịch. Có những trường hợp, hợp đồng chỉ là “vỏ bọc” nhằm che giấu một giao dịch khác. Pháp luật gọi đó là hợp đồng giả cách – một rủi ro phổ biến, tinh vi và ngày càng khó nhận diện.
1. Hợp đồng giả cách là gì?
Theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự giả cách là giao dịch được xác lập nhằm che giấu một giao dịch khác. Khi đó, giao dịch giả cách vô hiệu, còn giao dịch bị che giấu sẽ được xem xét tính hợp pháp.
Ví dụ, một người vay tiền 500 triệu đồng nhưng để “đảm bảo”, bên cho vay yêu cầu ký hợp đồng chuyển nhượng nhà đất. Bề ngoài, giấy tờ thể hiện là “bán nhà”, nhưng thực chất chỉ là “vay tiền”. Khi người vay trả nợ, bên kia lại không trả lại tài sản, dẫn tới tranh chấp. Nếu không chứng minh được bản chất thật, người vay có thể mất trắng nhà.
2. Vì sao hợp đồng giả cách nguy hiểm?
Nhiều người dân tin tưởng người quen, bạn bè, thậm chí là đối tác làm ăn, nên ký vào giấy tờ mà không đọc kỹ hoặc không hiểu bản chất pháp lý. Khi sự việc xảy ra, họ mới bàng hoàng nhận ra mình đã tự đẩy mình vào thế yếu.
Trong thực tế, Văn phòng Luật sư Đồng Đội đã tiếp nhận và xử lý hàng chục vụ việc liên quan đến hợp đồng giả cách. Có vụ người nông dân vay nóng 200 triệu đồng, nhưng bị ép ký “hợp đồng bán đất”. Có vụ người phụ nữ đơn thân ký “giấy tặng cho nhà” để nhờ bạn giữ hộ, cuối cùng bị mất trắng. Tất cả đều xuất phát từ tâm lý chủ quan, thiếu hiểu biết pháp luật và tin người quá mức.
3. Một vụ việc điển hình
Cách đây vài năm, Văn phòng Luật sư Đồng Đội tiếp nhận một vụ án phức tạp tại Hà Nam. Thân chủ là một người phụ nữ lớn tuổi, vay của người quen 600 triệu đồng để chữa bệnh cho chồng. Do không có tài sản thế chấp, bên cho vay yêu cầu bà ký hợp đồng “chuyển nhượng quyền sử dụng đất”. Bà tin tưởng, nghĩ chỉ là thủ tục “bảo đảm”, nên ký tên, điểm chỉ.
Hai năm sau, khi trả hết nợ, bà yêu cầu hủy hợp đồng thì bên kia không đồng ý, nói rằng: “Bà đã bán đất, có công chứng, có tiền giao nhận rõ ràng.” Vụ việc tưởng như không còn đường gỡ.
Khi tiếp nhận hồ sơ, luật sư Văn phòng Đồng Đội đã phân tích bản chất giao dịch, thu thập chứng cứ chứng minh đây là hợp đồng giả cách, đồng thời đề nghị cơ quan tố tụng trưng cầu giám định chữ viết, xác minh dòng tiền thực tế. Cuối cùng, Tòa án chấp nhận yêu cầu, tuyên hợp đồng chuyển nhượng vô hiệu, xác định giao dịch thực chất là vay tiền, bảo vệ quyền lợi cho người dân.
Vụ việc ấy không chỉ là một thắng lợi pháp lý, mà còn là bài học đắt giá về sự tỉnh táo và hiểu biết khi đặt bút ký bất kỳ giấy tờ nào.
4. Làm sao để phòng tránh?
Đừng bao giờ ký hợp đồng khi chưa hiểu rõ nội dung.
Đừng tin vào lời hứa miệng, dù là người thân quen.
Và quan trọng nhất, hãy tham khảo ý kiến luật sư trước khi giao kết hợp đồng có giá trị lớn.
Luật sư không chỉ là người “cứu vãn hậu quả” khi tranh chấp xảy ra, mà còn là người gác cổng pháp lý, giúp ngăn ngừa rủi ro ngay từ đầu.
5. Thông điệp từ Văn phòng Luật sư Đồng Đội
Trong suốt 15 năm hoạt động, Văn phòng Luật sư Đồng Đội đã và đang đồng hành cùng hàng nghìn khách hàng trên khắp cả nước, giúp họ nhận diện, gỡ bỏ và khôi phục quyền lợi trong các giao dịch giả cách. Nhiều vụ việc, tưởng chừng không thể cứu vãn, nhưng với niềm tin và sự kiên trì, chúng tôi đã giúp thân chủ lấy lại tài sản, danh dự và cả niềm tin vào pháp luật.
Chúng tôi luôn tin rằng:
“Pháp luật chỉ bảo vệ người hiểu biết và hành xử đúng luật.”
Bảo vệ công lý không chỉ là nhiệm vụ, mà là sứ mệnh của người luật sư.
Văn phòng Luật sư Đồng Đội sẽ tiếp tục dấn thân, phụng sự và lan tỏa tri thức pháp lý – để mỗi người dân biết cách tự bảo vệ mình, để không còn ai bị rơi vào chiếc bẫy của “hợp đồng giả cách”.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
