Bắc Giang mảnh đất mà tôi yêu quí với nhiều kỉ niệm về con người về quê hương nhưng Bắc Giang cũng là nơi tôi biết đến về độ “liều” của các cơ quan tố tụng nên mới có những vụ việc oan sai như vụ ông Chấn.
Oan về hình sự thì ai cũng thấy thiệt hại nhưng dân sự cũng không kém mệt mỏi và khổ sở của người dân, chẳng vậy từ xưa đã có câu vô phúc táo tụng đình. Câu nói đó quả không sai tý nào ?
Vào một ngày cuối năm 2015, tôi nhận được những thỉnh cầu của 7 gia đình thắng kiện nhưng tài sản đã bị thẩm phán, Phó chủ tịch TP Bắc Giang cấu kết giúp con nợ xù nợ có nguyên cơ họ chỉ nhận được hơn 10 tỷ đồng bằng những bản án vô giá trị vì con nợ đã cao chạy xa bay, chuyển dịch tài sản 2 lần. Cơ quan thi hành án kê biên tài sản rồi nhưng UBND vẫn bán được. Mệt mỏi với việc Tòa hành lên hành xuống mới có bản án, rồi mong chờ Thi hành án nhưng mọi hy vọng gần như tắt trong tâm trí 7 gia đình . Những đồng tiền dành dụm cả đời đã đang dần xa họ, đó là những ngày vô vọng, cãi lộn trong nhà vì tin người cho vay, lãi lời chưa được gì mà còn bị con nợ xù nợ vì có sự tiếp tay của chính quyền và tòa án.
Sau hai lần lên Bắc Giang nghe khách hàng trình bày, thấy tâm lí mọi người uể oải, mất niềm tin; họ nghĩ khi khó khăn không tự bảo vệ được tài sản mới nhờ đến tòa nhưng chính Tòa lại có những thẩm phán – những người xưa nay được trao quyền cầm cân nảy mực lại là nơi đang có nguy cơ cướp đi sự công bằng của họ. Mọi người chất vấn hỏi luật sư như một kiểu ăn vạ bất mãn: luật sư có chắc thắng không, chúng tôi coi như mất, nếu luật sư làm được thì có kết quả mới trả phí thù lao…Việc thi khó, khách thì ẫm ờ vì họ cũng đông người mà mỗi người một ý. Nghĩ đến mà buồn với khách, tôi đã định không tham gia.
Nhưng trong số 7 gia đình có một khách hàng nữ – chị rất can đảm, chị ấy biết tôi qua nhiều thông tin, là luật sư dám dân thân, đặt uy tín lên làm đầu nên cũng có niềm tin và tôi đã quyết định làm mà không cần đòi hỏi gì trước. Làm thủ tục luật sư tham gia phiên tòa, luật sư thu thập thông tin và biết được: Ông Lưu Văn G , bà Nguyễn Thị L có nợ 7 gia đình trên với số tiền hơn 10 tỷ đồng theo bản án tháng 1/2012, 7 hộ gia đình đã có đơn yêu cầu thi hành án. Tài sản là nhà đất tại đường Nguyễn Thị Minh Khai, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Bắc Giang là tài sản để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cho 7 hộ gia đình, phải cưỡng chế kê biên để thực hiện trả nợ.
Thế nhưng bị ông G, bà L lại tẩu tán bằng hợp đồng chuyển nhượng có công chứng ngày 15/9/2011 cho bà Hoàng Thị H và bà Ngụy Thị Tr. Bà H, bà Tr cố gắng sang tên hai lần nhưng đều bị UBND thành phố Bắc Giang từ chối do mảnh đất đã bị phong tỏa theo yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của bà Giáp Thị Th – nguyên đơn trong vụ kiện đòi tài sản mà ông G, bà L là bị đơn. Nhờ có sự tiếp tay của thẩm phán N. Th. H mà ông G, bà L, bà H, bà Tr đã thỏa thuận để bà Th rút yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Đồng thời Thẩm phán H còn làm trái thủ tục, gửi trực tiếp quyết định cho bà H – Phó chủ tịch thành phố Bắc Giang nhanh chóng làm thủ tục để ra được bìa đỏ cho bà H, bà Tr chỉ một ngày sau đó. Vụ việc càng đẩy lên phức tạp khi bà H, bà Tr tiếp tục bán đất sang tên cho người khác là ông Dũng, bà Hà bằng một hợp đồng khác. Việc tẩu tán tài sản hết sức tinh vi và phức tạp, làm cho việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ của ông Gi, bà L nhiều năm vẫn chưa được thi hành. Nhờ trí tuệ, kinh nghiệm nên luật sư đã phát hiện ra mấu chốt của sự việc, sự vi phạm nghiêm trọng trong việc hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời, vi phạm nghiêm trọng trong việc cấp bìa đỏ cho bà H, bà Tr, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của 7 gia đình nêu trên: Thẩm phán Ng Th H ra quyết định hủy biện pháp khẩn cấp tạm thời, không gửi cho cơ quan thi hành án mà gửi trực tiếp cho Phó chủ tịch thành phố Bắc Giang để chuyển dịch tài sản giúp cho con nợ xù nợ, đổi lại em Phó chủ tịch Thành phố Bắc Giang cũng là vợ phó chánh án tỉnh Bắc Giang không kiện ra tòa cũng được 200 triệu, trong khi 7 người dân thắng kiện hơn 10 tỷ lại có nguy cơ trắng tay… Và việc sang tên khi Cơ quan thi hành án chưa hủy bỏ biện pháp phong tỏa là một vi phạm hết sức nghiêm trọng, sai phạm không thể chấp nhận được của phía UBND thành phố.
Quá trình kiến nghị xử lý sai phạm của Thẩm phán Ng Th Th H: Tôi đã kiến nghị với Chánh án thành phố Bắc Giang, Chánh án ban đầu không thèm trả lời kiến nghị của Luật sư, họ quen coi luật sư không ra gì. Để hơn một tháng tôi gửi văn bản kiến nghị Chánh án tỉnh nêu những sai phạm chết người của Thẩm phán và Phó chủ tịch thành phố Bắc Giang; kiến nghị đánh đúng, đánh trúng nên Chánh án tỉnh Bắc Giang yêu cầu Chánh án thành phố báo cáo trả lời luật sư. Nhưng luật sư lại nhận được văn bản không quá một trang, trả lời né tránh, không tôn trọng luật sư. Tôi đã khiếu nại lên Chánh án tỉnh và Chánh án đã yêu thẩm phán giải trình nhưng sau 3 tháng Chánh án tỉnh trả lời bằng mộ văn bản khá chi tiết những vẫn cái giọng cấp trên bênh cấp dưới.
Quá trình thanh tra sai phạm nghiêm trọng trong việc chuyển dịch tài sản của UBND thành phố Bắc Giang và các cơ quan liên quan Đồng thời gửi cho Tòa án, tôi đã có văn bản kiến nghị đến Chủ tịch và Bí thư tỉnh Bắc Giang. Rất vui Chủ tich tỉnh đã giao cho Thanh tra tỉnh vào cuộc làm rõ những sai phạm của UBND thành phố Bắc Giang. Tiếp tôi buổi đầu thanh tra viên tỉnh Bắc Giang hỏi ngay: “Tôi hỏi thật luật sư sức mạnh nào mà luật sư lại có được chỉ đạo thanh tra vụ viêc đang được Tòa án thụ lý ?”. Tôi trả lời: “Không có sức mạnh nào ngoài cái luật sư chỉ ra cái sai không thể chấp nhận được của bà Phó chủ tịch UB thành phố”. Nói và làm, tôi và khách hàng cung cấp tài liệu cho thanh tra viên để thu thập đánh giá những kiến nghị của luật sư. Năm tháng trời, thanh tra viên đã có dự thảo quyết định nhưng Chánh thanh tra vẫn không kí báo cáo UBND tỉnh (có lẽ họ cũng bị xin xỏ hoặc nhùng nhằng thăm dò luật sư phản ứng hay bỏ cuộc).
Quá trình giải quyết tranh chấp tại Tòa án: Mặt trận tố tụng tại Tòa, luật sư đã chỉ ra nhiều cái sai của Tòa nên Tòa phải liên tục bổ sung người có liên quan nên Tòa phải chấp nhận hoãn đi hoãn lại theo yêu cầu của luật sư. Qua nhiều lần hoãn, ngày 14/10/ 2016, vụ án được đưa ra xét xử. Ngay từ phần thủ tục bắt đầu phiên tòa, luật sư đã chỉ rõ 3 căn cứ quan trọng đề nghị Tòa án phải hoãn phiên tòa:
- Thay đổi Thẩm phán nhưng không có quyết định phân công và thông báo cho luật sư.
- Các cơ quan THA thành phố Băc Giang, đại diện UBND thành phố – là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có vai trò nhân chứng quan trọng cố tình vắng mặt
- Cần đợi có kết luận chính thức từ Thanh tra tỉnh Bắc Giang để việc xét xử được đúng vào bản chất vụ việc, tránh xử không khách quan, xử cho xong chuyện.
Trước các căn cứ sắc đáng mà luật sư đưa ra, HĐXX phải họp để thảo luận; mặc dù biết phiên tòa cần phải hoãn nhưng trước “sức ép” nên tòa vẫn tiếp tục xử. Dù ý kiến ban đầu về hoãn phiên tòa không được chấp nhận nên luật sư càng “máu chiến” đến cùng để bảo vệ cho lẽ phải. Tại phần tranh luận, cũng là phần quyết định, luật sư đã đưa ra hàng loạt lập luận hết sức sắc sảo về dấu hiệu tẩu tán tài sản trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, vi phạm nghiêm trọng trong việc sang tên bìa đỏ của UBND thành phố với đầy đủ cơ sở pháp lý tại Bộ luật dân sự, đối đáp trực tiếp lại phía luật sư nguyên đơn. Việc tranh luận là việc của hai bên nhưng gần như chỉ là sự trình bày đơn phương của luật sư phía bảo vệ cho 7 hộ gia đình còn luật sư nguyên đơn không thể đối đáp được, ngậm ngùi “tâm phục khẩu phục” còn các thành viên HĐXX lắng nghe chăm chú trình bày của luật sư.
Tuy nhiên, tại phần phát biểu ý kiến giải quyết vụ án, đại diện Viện kiểm sát, làm việc vô trách nhiệm vẫn cố tình bỏ qua đề nghị Tòa bác yêu cầu độc lập của khách hàng mà luật sư bảo vệ, thái độ “mơ ngủ”. Luật sư đã kiến nghị lại ngay với Viện trưởng VKS thành phố và Viện trưởng VKS tỉnh Bắc Giang ngay sau đó. Việc xét xử cả ngày 14/10/2016 và ngày 19/10/2016 Tòa án nhân dân thành phố Bắc Giang tuyên án. Bản án đã tôn trọng những lập luận sắc sảo của luật sư tại phiên tòa và ý kiến của những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan chấp nhận các yêu cầu độc lập. Bản án là sự thành công của luật sư – thắng lợi về pháp lý, đạo lý, thắng lợi của tinh thần không sợ va chạm. không khuất phục trước cái xấu, cái ác.. Sẽ có chuyện cán bộ phải bồi thường thiệt hại cho người mua nhà ” do hợp đồng vô hiệu – hành vi trái pháp luật gây ra…
Sự viêc sẽ còn tiếp diễn nhưng niềm tin thi thắng lợi sẽ không thể thay đổi. Có được thắng lợi quả là một việc không đơn giản, luật sư không đơn thuần chỉ đưa ra những ý kiến pháp lí, những kiến nghị với tòa mà phải chịu bao sức ép, bao trăn trở để làm sao bảo về được quyền lợi cho khách hàng nhưng cũng không quá đụng chạm để còn hành nghề lâu dài trên địa bàn Bắc Giang, làm sao để những người làm sai có cơ hội khắc phục sửa chữa…
Nguyên đơn ( người mua ngôi nhà có bìa đỏ trong chừng mực nào đó họ cũng gần như bị hại) hiểu công viêc của luật sư….đánh rắn nhưng không muốn vỡ bình.. thế là bao chiến thuật bao miếng võ luật sư phải tung ra, từ kiến nghị đến cơ quan Đảng, chính quyền tỉnh, đến gây áp lực cho thẩm phán xét xử bằng các tin qua email, điện thoại đến trực diện tại tòa. Kết hợp nhuần nhuyễn quan điểm đấu tranh đã đúc kết được trong quân ngũ, trong nghệ thuật quân sư cũng như năm tháng công tác trong cơ quan nhà nước luật sư đã kiên trì đấu tranh từ nhẹ nhàng thăm dò phản ứng, vừa thúc giục thanh tra, vừa đe săn sàng đưa vụ viêc lên mặt báo, sẵn sàng tố cáo hành vi của thẩm phán về tội cố ý ra quyết định trái pháp luật, vừa săn sàng phương án chấp nhận chiến đấu ở cấp phúc thẩm..
Rất vui tại phiên tòa sơ thẩm xử sau 4 lần hoãn đã trả lại niềm tin công bằng cho 7 hộ gia đinh. Đó là thắng lợi của trí tuệ, bản lĩnh, thông minh sáng tạo dám dấn thân, đó là thắng lợi của tinh người, của sự cảm thông với khách hàng, đó là thắng lợi của nhìn xa trong nghề nghiệp – làm viêc khó nhận viêc khó, đầu tư để thành công vụ viêc khó để có uy tin, tiếng vang cho vị thế của VPLS Đồng Đội tại Bắc Giang….thắng lợi bước đầu có được chính là luật sư đã vượt lên chính mình trong cuộc sống và trong quá trình tham gia bảo vệ cho khách hàng
Bản án sơ thẩm đã chấp nhận một phần ý kiến của Luật sư nhưng bộc lộ nhiều sai sót về tố tụng cũng như nôi dung nên đã bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm. Sau bao phiên tòa phúc thẩm bị hoãn, bị ngưng, bị tạm đình chỉ thì ngày 22/9/2017 tòa án tỉnh Bắc Giang cũng đã tuyên án hủy án sơ thẩm bác ý kiến của Ls bên kia, không chấp nhận ý kiến của VKS tỉnh, đồng ý hoàn toàn với nội dung bản luận cứ của LS Trần Xuân Tiền. Dẫu hủy án không phải là mục tiêu, không phải thắng thua nhưng đó là một quyết định mạnh mẽ của thẩm phán tòa tỉnh Bắc Giang. Đó là một quyết định đúng đắn, quyết định vượt lên những cản trở trong công tác xét xử.
