Không ít người từng băn khoăn: “Luật sư và truyền thông, báo chí, hai nghề tưởng chừng chẳng liên quan, tại sao có thể gặp nhau trong cùng một người?”
Câu trả lời nằm ở một điểm giao rất đặc biệt: sứ mệnh lan tỏa sự thật và nâng cao nhận thức xã hội.
Và dưới đây là minh chứng về “điểm giao đặc biệt” ấy, câu chuyện của Luật sư Trần Xuân Tiền – Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng Đội, một người đã dành nhiều năm cống hiến cho công lý, đồng hành cùng thân chủ và không ít lần xuất hiện trên các chương trình truyền hình để chia sẻ kiến thức pháp luật.
Khi luật sư bước lên sóng truyền hình
Tôi là luật sư – người thường quen với phòng xử án, với hồ sơ dày cộp, với những câu chữ thận trọng, chuẩn xác. Nhưng trong nhiều năm nay, tôi có cơ duyên xuất hiện trên các chương trình truyền hình, phát thanh, từng nhiều lần chia sẻ trước công chúng, tham gia các buổi tọa đàm trực tiếp trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Đài Truyền hình Quốc hội, Truyền hình Công an Nhân dân… Ban đầu là sự hồi hộp, nhưng nhờ kinh nghiệm tranh tụng và tư duy mạch lạc của nghề luật sư, tôi dần trở nên tự nhiên, bình tĩnh và tự tin hơn mỗi lần lên sóng. Việc tham gia phát biểu trực tiếp trên các kênh truyền thông chính thống không chỉ giúp tôi lan tỏa kiến thức pháp luật mà còn rèn cho bản thân kỹ năng ứng xử, ngôn ngữ và phản xạ nhanh trong tình huống bất ngờ. Đó cũng là hành trang quý báu khi bước vào phòng xử án, giúp tôi làm chủ không khí phiên tòa.
Truyền hình là một “toà án công luận” đặc biệt – nơi mà lời nói không chỉ cần đúng luật, mà còn cần dễ hiểu, dễ nhớ và đủ sức đánh động tâm lý người nghe. Trong môi trường đó, kỹ năng giao tiếp, lựa chọn ngôn ngữ, cách kể chuyện và sự nhạy cảm với tâm lý công chúng là điều kiện tiên quyết để một luật sư có thể thực sự “nói trúng”, “nói đúng” và “nói tới”.
Điểm chung của hai nghề: Trách nhiệm với sự thật
Truyền thông và luật pháp đều là những trụ cột quan trọng của một xã hội dân chủ. Nhà báo đi tìm sự thật và truyền tải nó đến cộng đồng. Luật sư bảo vệ công lý bằng cách diễn giải và áp dụng sự thật dưới góc độ pháp lý. Cả hai đều là những người “đứng giữa” – nơi tiếng nói của người dân cần được lắng nghe, nơi pháp luật cần được thực thi công bằng, và nơi ranh giới giữa công lý và sai trái cần được soi sáng bằng sự tỉnh táo và thấu hiểu.
Tuy nhiên, chính vì đứng giữa nên chúng tôi càng cần phải trung thực, thận trọng và có lập trường. Luật sư không được phép “giật tít”. Báo chí không được phép suy diễn. Sự kết hợp giữa hai vai trò – khi luật sư tham gia vào môi trường truyền thông – đòi hỏi một bản lĩnh đặc biệt: vừa đủ bản năng nghề báo để gần gũi khán giả, vừa giữ được chuẩn mực nghề luật để không vượt quá giới hạn đạo đức và pháp lý.
Tôi đồng cảm với các phát thanh viên, biên tập viên truyền hình – những người luôn phải đối mặt với áp lực truyền tải thông tin chính xác trong thời gian ngắn. Họ cũng như luật sư – chỉ cần một phút chủ quan, à ơi, lơ là là có thể phải trả giá bằng một sai sót không mong muốn. Vụ việc một BTV nổi tiếng của VTV bị nhầm khi đưa tin gần đây là một ví dụ điển hình cho thấy tai nạn nghề nghiệp có thể xảy ra với bất kỳ ai. Điều quan trọng là tinh thần cầu thị, nhận lỗi và nỗ lực không ngừng hoàn thiện nghề.
Báo chí từng giúp tôi và các đồng nghiệp lên tiếng bảo vệ những người yếu thế. Tôi vẫn nhớ vụ việc một người đàn ông dân tộc thiểu số bị cáo buộc khai thác rừng trái phép. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa luật sư và nhà báo, chúng tôi đã chứng minh được thân chủ chỉ là người làm thuê, không có lỗi cố ý – từ đó cứu ông thoát khỏi vòng lao lý. Khi luật sư và báo chí cùng đồng hành vì công lý, sức mạnh lan tỏa sẽ rất lớn.
Một hành trình học hỏi không ngừng
Tôi chưa từng học truyền thông, nhưng truyền hình và báo chí đã dạy tôi nhiều bài học quý giá: phải nói ngắn gọn nhưng vẫn đủ ý, phải luôn hình dung người nghe là ai để biết cách truyền đạt, phải biết cân bằng giữa việc đưa tin và giữ kín thông tin. Ngược lại, nghề luật giúp tôi luôn tự vấn: lời mình nói có căn cứ pháp lý không? Có thể gây hiểu nhầm không? Có đang ảnh hưởng đến uy tín hay quyền lợi của ai không?
Chính trong những trải nghiệm giao thoa đó, tôi cảm thấy rõ hơn bao giờ hết giá trị của một người làm nghề có trách nhiệm, dù là trước toà hay trước ống kính máy quay.
Đừng ngại bước ra khỏi vùng an toàn
Tôi chia sẻ bài viết này để nói với những bạn trẻ rằng: hãy dũng cảm thử sức ở những không gian mới. Kiến thức pháp luật sẽ càng có giá trị nếu bạn biết cách chia sẻ nó một cách đúng đắn và có ảnh hưởng. Nếu một ngày nào đó, bạn được mời làm khách mời trong một talkshow, đừng từ chối. Hãy coi đó là cơ hội để lan tỏa tri thức và cũng là dịp để trưởng thành hơn trong vai trò một công dân có hiểu biết.
Bởi đôi khi, một lời nói đúng lúc trên sóng truyền hình có thể thay đổi cách suy nghĩ của cả một cộng đồng.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559
– Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi