Trong cuộc sống, sự cân bằng giữa lợi ích vật chất và tình cảm là nền tảng để duy trì những mối quan hệ bền vững. Thế nhưng, khi lợi ích không được dung hòa, tình nghĩa giữa con người dễ dàng rạn nứt, nhường chỗ cho những mâu thuẫn và tranh chấp.
Ngày nay, các vụ xung đột liên quan đến lối đi chung, ranh giới đất liền kề ngày càng phổ biến, không chỉ làm mất đi sự gắn kết giữa các gia đình mà còn đẩy nhiều người vào vòng xoáy kiện tụng, thù hằn. Đáng buồn hơn, ngay cả tình ruột thịt cũng không tránh khỏi những va chạm khốc liệt, như vụ án hai người em hành hung anh trai chỉ vì tranh chấp đất liền kề, lối đi chung tại Vĩnh Long. Sự việc này không chỉ là một câu chuyện đáng tiếc mà còn gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh: Khi lợi ích vật chất được đặt lên trên tất cả, liệu tình nghĩa có còn giữ được giá trị vốn có, hay sẽ dần bị cuốn trôi theo những toan tính đời thường?
Ảnh minh họa
Cơ sở pháp lý về ranh giới giữa các bất động sản liền kề
Nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên và hạn chế tranh chấp về ranh giới đất đai, pháp luật hiện hành đã đưa ra những quy định rõ ràng. Theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015, ranh giới giữa các bất động sản được xác định dựa trên các căn cứ sau:
- Thỏa thuận giữa các bên – Nếu các chủ sở hữu có thể tự thống nhất về ranh giới đất đai thì đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng nhất để giải quyết tranh chấp.
- Quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền – Trong trường hợp có tranh chấp hoặc cần phân định ranh giới rõ ràng, cơ quan nhà nước sẽ có thẩm quyền can thiệp và ra quyết định phù hợp.
- Tập quán địa phương – Ở một số khu vực, ranh giới đất đai được xác lập dựa trên những quy ước, thói quen đã tồn tại lâu đời và được cộng đồng công nhận.
- Ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp – Nếu một mốc giới đã được duy trì ổn định trong thời gian dài mà không xảy ra xung đột, nó sẽ được công nhận theo pháp luật.
Dựa trên các nguyên tắc này, mỗi cá nhân có quyền sử dụng, khai thác phần đất thuộc sở hữu của mình theo chiều thẳng đứng và trong phạm vi ranh giới đã được xác định.
Tuy nhiên, đi đôi với quyền lợi là trách nhiệm phải tôn trọng ranh giới chung, không được tự ý lấn chiếm, di dời hoặc làm thay đổi mốc giới ngăn cách. Đối với trường hợp rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới sang đất liền kề, người bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu cắt tỉa, trừ khi các bên đã có thỏa thuận khác.
Việc tuân thủ các quy định pháp luật về ranh giới không chỉ giúp tránh những tranh chấp không đáng có mà còn góp phần duy trì sự hòa thuận giữa các bên, bảo vệ tình nghĩa láng giềng và xây dựng một cộng đồng sống văn minh, tôn trọng pháp luật.
Xác định mốc giới chung và những bất cập trong thực tế
Việc xác định ranh giới giữa các bất động sản liền kề đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý đất đai và duy trì quan hệ hòa thuận giữa các bên. Theo Điều 176 Bộ luật Dân sự 2015, ranh giới chung có thể được phân định bằng các dấu mốc như tường xây, hàng rào, cây trồng hoặc các vật cố định khác. Việc xác lập ranh giới cần dựa trên sự thỏa thuận giữa các bên và phải đảm bảo tôn trọng quyền sử dụng đất hợp pháp của mỗi cá nhân.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy không phải lúc nào ranh giới đất đai cũng được xác định một cách rõ ràng và bền vững. Nhiều khu vực vẫn sử dụng các dấu mốc tạm bợ như bụi cây, hàng rào di động hoặc những vật dễ thay đổi theo thời gian. Điều này dẫn đến tình trạng mốc giới bị xê dịch, biến mất hoặc bị tác động bởi yếu tố tự nhiên và con người, gây ra tranh chấp kéo dài giữa các bên.
Những xung đột này không chỉ làm sứt mẻ tình cảm láng giềng, gia đình mà còn có thể leo thang thành những mâu thuẫn gay gắt, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, thậm chí dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật. Vì vậy, việc xác định và bảo vệ mốc giới chung một cách minh bạch, rõ ràng là điều vô cùng cần thiết, không chỉ để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mỗi cá nhân mà còn góp phần duy trì sự ổn định, đoàn kết trong cộng đồng.
Ảnh minh họa
Thực trạng đáng buồn trong đời sống
Rất nhiều trường hợp anh em ruột thịt, lớn lên bên nhau, cùng chung máu mủ nhưng lại quay lưng chỉ vì những lợi ích nhỏ nhoi. Những cuộc tranh chấp không chỉ khiến tình thân rạn nứt, mà còn tạo ra những vết thương không thể hàn gắn. Có những gia đình, dù sống sát vách nhưng đến ngày giỗ, thờ phụng cũng không thể ngồi chung một mâm, không còn đủ đầy để gọi nhau hai tiếng “anh em”.
Nếu thế hệ cha mẹ không còn giữ gìn nếp nghĩa tình, liệu con cháu mai sau có còn biết đến sự gắn kết thiêng liêng của gia đình? Hay rồi sẽ chỉ còn lại những con người xa lạ cùng chung huyết thống, nhưng trái tim đã hóa lạnh vì những tranh chấp vô nghĩa?
Thuần phong mỹ tục của dân tộc, bao đời nay là nền tảng gìn giữ tình nghĩa, dễ dàng bị chối bỏ chỉ vì những tính toán vụn vặt? Hay phải chăng lòng tham, sự thực dụng ngày càng lớn, khiến con người ta quên đi giá trị đích thực của tình thân? Đây không chỉ là một thực trạng đáng buồn, mà là một lời cảnh tỉnh để mỗi người tự nhìn lại: Chúng ta đang giữ gìn hay đang đánh mất những điều quý giá nhất trong cuộc đời?
Để hạn chế các tranh chấp liên quan đến ranh giới đất liền kề và lối đi chung, mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức pháp luật và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, như:
- Lập văn bản thỏa thuận rõ ràng về ranh giới đất đai giữa các bên, để tránh phát sinh tranh chấp về sau
- Xác định mốc giới đất một cách chính xác thông qua sự hỗ trợ của cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương.
- Tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành, tôn trọng quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
- Giải quyết tranh chấp trên cơ sở hòa giải, tránh để xung đột leo thang, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình và cộng đồng.
Như vậy, những tranh chấp ranh giới đất liền kề, không chỉ xoay quanh quyền lợi vật chất mà còn để lại những vết nứt sâu trong mối quan hệ giữa con người. Thay vì để lợi ích cá nhân che mờ tình nghĩa, mỗi người cần biết đặt sự thấu hiểu và hợp tác lên hàng đầu, tôn trọng quy định pháp luật, giữ gìn đạo lý gia đình và tình làng nghĩa xóm. Chỉ khi biết trân trọng những giá trị bền vững ấy, chúng ta mới có thể hạn chế những xung đột không đáng có, cùng nhau xây dựng một cộng đồng gắn kết, văn minh.
Đàm Văn Long – Chuyên viên Văn phòng luật sư Đồng Đội
Thông tin liên hệ:
Văn phòng luật sư Đồng Đội: P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
Website: https://dongdoilaw.vn
Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
