Một vụ án dân sự được giải quyết qua các giai đoạn: thụ lý hồ sơ, xét xử sơ thẩm và xét xử phúc thẩm. Theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án phải xử lý vụ án trong thời hạn luật định, nhưng trong thực tế, nhiều yếu tố khiến vụ án kéo dài hơn nhiều.
1. Thời hạn luật định
Vụ án dân sự ít phức tạp: 4 tháng kể từ ngày thụ lý hồ sơ (Điều 205 BLTTDS 2015).
Vụ án dân sự phức tạp: tối đa 6 tháng, trong trường hợp đặc biệt có thể gia hạn thêm 2 tháng. Xét xử phúc thẩm: 2–3 tháng kể từ ngày nhận hồ sơ kháng cáo (Điều 282 BLTTDS 2015).
2. Nguyên nhân kéo dài thực tế
Tạm đình chỉ: theo Điều 203 BLTTDS 2015, khi đương sự vắng mặt, hồ sơ thiếu, chờ giám định hoặc tranh chấp khác.
Dân sự có dấu hiệu hình sự: theo Điều 204 BLTTDS 2015, nếu Tòa án phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, vụ án dân sự bị tạm đình chỉ để chờ kết luận điều tra của cơ quan Công an.
Trả hồ sơ yêu cầu bổ sung: Tòa án có thể trả hồ sơ để yêu cầu bổ sung chứng cứ, giấy tờ. Hoãn phiên tòa vì đương sự vắng mặt: nhiều vụ án bị hoãn ngay phiên xét xử đầu tiên nếu đương sự không đến, làm kéo dài tổng thời gian giải quyết.
3. Mối quan hệ dân sự – hình sự
Một vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự → tạm đình chỉ, chờ kết luận điều tra → kéo dài thực tế. Ngược lại, một vụ án hình sự có liên quan đến quyền lợi dân sự → bản án hình sự có thể kèm quyết định dân sự, buộc bị cáo bồi thường hoặc khôi phục quyền lợi cho nạn nhân.
Như vậy, dân sự và hình sự tương tác chặt chẽ, làm thời gian giải quyết vụ án dân sự thực tế kéo dài hơn nhiều so với thời hạn luật định, có thể từ 9 tháng đến hơn 1 năm với vụ án phức tạp hoặc có yếu tố hình sự. Kết luận Thời hạn luật định là khung chuẩn để Tòa án xử lý kịp thời, nhưng thực tế luôn có những “khoảng trống” do tạm đình chỉ, trả hồ sơ, hoãn phiên tòa hay chờ kết luận điều tra. Việc này giúp bảo vệ quyền lợi của đương sự, tránh oan sai, đồng thời phản ánh sự phức tạp và thực tế vận hành của hệ thống tố tụng dân sự.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
