Trong thực tế, không phải cuộc hôn nhân nào đi đến hồi kết cũng có sự đồng thuận của cả hai bên. Có những trường hợp, một người muốn chấm dứt quan hệ vợ chồng nhưng người kia lại cố tình không hợp tác, không ký vào đơn ly hôn. Vậy trong hoàn cảnh đó, người có nhu cầu ly hôn phải làm gì để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ thủ tục ly hôn khi vợ hoặc chồng không chịu ký đơn, căn cứ pháp luật và các bước thực hiện cụ thể để quá trình ly hôn diễn ra đúng quy định, hiệu quả và hợp lý nhất.
1. Xác định loại ly hôn
Có hai hình thức ly hôn:
– Thuận tình ly hôn (hay ly hôn theo yêu cầu của cả hai vợ chồng): Đây là trường hợp vợ và chồng cùng yêu cầu và tự nguyện ly hôn.
- Tòa án công nhận ly hôn thuận tình: Nếu đã thỏa thuận được đầy đủ về việc chia tài sản, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục, trông nom con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ, con;
- Tòa án giải quyết ly hôn: Nếu chỉ tự nguyện ly hôn và có thỏa thuận nhưng không đảm bảo quyền lợi chính đáng của vợ và con hoặc không thỏa thuận được về chia tài sản, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục… con.
– Ly hôn theo yêu cầu của một bên (ly hôn đơn phương): Trường hợp này xảy ra khi một trong hai bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn và được Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Có căn cứ về việc bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được;
- Vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn;
- Có căn cứ về việc có hành vi bạo lực gia đình ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người còn lại
2. Hồ sơ cần chuẩn bị
- Đơn khởi kiện ly hôn đơn phương (theo mẫu của Tòa án nhân dân).
- Bản chính Giấy đăng ký kết hôn.
- Bản sao chứng thực CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của hai bên.
- Giấy khai sinh của con chung (nếu có).
- Giấy tờ về tài sản, nợ chung (nếu có tranh chấp chia tài sản).
- Tài liệu chứng minh tình trạng mâu thuẫn trầm trọng: đơn trình báo, biên bản xác nhận, tin nhắn, chứng cứ bạo lực, ngoại tình…
3. Nơi nộp hồ sơ
Theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
– Nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú, làm việc.
– Nếu bị đơn ở nước ngoài hoặc không rõ địa chỉ, có thể nộp tại Tòa án nhân dân nơi người khởi kiện cư trú.
4. Trình tự giải quyết
1. Nộp hồ sơ và nộp tạm ứng án phí (300.000 đồng đối với ly hôn không tranh chấp tài sản).
2. Tòa án thụ lý vụ án, gửi thông báo cho bị đơn.
3. Tòa triệu tập hòa giải: Nếu bị đơn không đến, Tòa vẫn lập biên bản và chuyển sang giai đoạn xét xử. Nếu bị đơn né tránh hoặc cố tình vắng mặt, Tòa có thể xét xử vắng mặt sau 2 lần triệu tập hợp lệ (Điều 227 BLTTDS).
4. Phiên tòa sơ thẩm: Nếu mâu thuẫn trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được, Tòa sẽ chấp nhận cho ly hôn.
5. Một số tình huống thực tế cần lưu ý
– Nếu bị đơn cố tình giấu địa chỉ, có thể đề nghị xác minh cư trú qua Công an xã/phường hoặc niêm yết thông báo tại UBND.
– Nếu vợ đang mang thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi, người chồng không có quyền yêu cầu ly hôn (khoản 3 Điều 51 Luật HNGĐ).
– Nếu bị đơn ở nước ngoài, hồ sơ cần ủy thác tư pháp hoặc xử lý theo thủ tục vắng mặt.
6. Kinh nghiệm hành nghề của Luật sư
– Khi một bên không ký, nên đề nghị Tòa xác minh việc không hợp tác, để có căn cứ xét xử vắng mặt.
– Nếu bên kia không chịu nhận hồ sơ tống đạt, có thể niêm yết hợp lệ tại nơi cư trú.
– Luật sư nên chuẩn bị trước lời khai và chứng cứ thể hiện đời sống hôn nhân đã rạn nứt: tin nhắn, đơn xin ly thân, biên bản hòa giải ở cơ sở.
– Với vụ có tranh chấp nuôi con, cần chuẩn bị chứng minh điều kiện kinh tế, tinh thần, nơi ở, học hành của con.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
