Những năm gần đây, xã hội chúng ta chứng kiến không ít vụ việc khiến ai cũng phải lặng người: có người chọn cách kết liễu đời mình vì bế tắc, tuyệt vọng; có người lao ra giữa dòng nước xiết, leo lên lan can cầu, hay thậm chí đánh đổi mạng sống để cứu người khác. Mỗi câu chuyện là một nỗi đau, một sự ám ảnh, nhưng đồng thời cũng là lời cảnh tỉnh về sự mong manh của ranh giới giữa sự sống và cái chết, giữa niềm tin và tuyệt vọng.
Tôi còn nhớ một vụ việc gây chấn động: hai người đàn ông vật lộn suốt hơn 42 tiếng đồng hồ giữa biển, chỉ để cố gắng cứu một người định tự tử. Sau cùng, họ kiệt sức, và phía sau họ là những người vợ, những đứa con nhỏ vẫn ngóng chờ. Khi đọc tin ấy, tôi – một người làm nghề luật – không khỏi day dứt và trăn trở.
Giá trị của mạng sống nhìn từ nghề luật
Làm nghề luật mới thấm thía sâu sắc giá trị của sự sống. Tôi từng chứng kiến nhiều thân chủ, dù từng là người quyền thế, giàu có, nay đối diện án tù hay án tử, sẵn sàng dốc toàn bộ tài sản, hàng ngàn tỷ đồng, chỉ mong được giữ lại mạng sống. Họ xin khoan hồng, bồi thường, thành khẩn nhận tội – chỉ để được thêm một cơ hội làm lại, được nhìn thấy người thân một lần nữa, được hít thở không khí tự do.
Vậy mà ở chiều ngược lại, có những người trẻ, chỉ vì một thất bại tình cảm, một khoản nợ, hay một lời chỉ trích trên mạng xã hội mà chọn cách kết thúc cuộc đời mình. Họ không nhận ra rằng, cái chết của mình không khép lại vấn đề, mà mở ra chuỗi đau đớn, tội lỗi, day dứt cho người ở lại. Với người tự tử, đó có thể là “giải thoát”; nhưng với cha mẹ, con cái, bạn bè, đó là bản án suốt đời.
Tự tử – một hiện tượng tâm lý, xã hội phức tạp
Từ góc nhìn của người làm nghề luật, tôi cho rằng tự tử không chỉ là hành vi cá nhân, mà còn là hệ quả của nhiều yếu tố tâm lý – xã hội đan xen. Đó là sự tích tụ của cô đơn, áp lực học tập, gánh nặng tài chính, đổ vỡ tình cảm, thất vọng trong công việc, hay thậm chí là sự vô cảm của cộng đồng xung quanh.
Trong nhiều vụ việc, tôi nhận thấy một điểm chung: người tự tử thường thiếu kỹ năng đối diện với thất bại, thiếu khả năng tìm kiếm sự hỗ trợ đúng cách. Xã hội hiện đại khiến con người kết nối nhiều hơn nhưng thật ra cô đơn hơn bao giờ hết. Mạng xã hội cho ta cảm giác được chia sẻ, nhưng cũng có thể là nơi giết chết lòng tự trọng và hy vọng.
Những hành vi tự tử – nếu nhìn sâu – không chỉ là kết quả của nỗi tuyệt vọng, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về sự thiếu quan tâm trong xã hội. Cần nhìn nhận đây không chỉ là “vấn đề cá nhân” mà là trách nhiệm chung của gia đình, nhà trường, cơ quan, và cộng đồng.
Ngăn chặn tự tử: không chỉ bằng luật pháp, mà bằng lòng người
Pháp luật có thể xử lý hành vi xúi giục, ép buộc người khác tự tử – nhưng không có một điều luật nào có thể ép buộc ai đó phải muốn sống. Điều có thể làm được, chính là bồi đắp niềm tin, lắng nghe và yêu thương.
Các nhà tâm lý học từng nói: “Người muốn tự tử không thực sự muốn chết, họ chỉ muốn thoát khỏi nỗi đau mà không tìm được lối ra.”
Chỉ cần một bàn tay chìa ra, một lời hỏi han đúng lúc, hay một cái ôm chân thành – đôi khi đủ để giữ lại một sinh mạng. Đó không chỉ là hành động cứu người, mà là giữ lại niềm tin vào cuộc sống, giữ lại cơ hội để họ làm lại, để họ thấy rằng mình vẫn được cần, được thương, được hiểu.
Sống – là ân huệ và là trách nhiệm
Hãy nghĩ về những người chiến sĩ năm xưa: bị giam cầm, tra tấn, đói rét, nhưng vẫn quyết tâm sống sót, vượt ngục, trở về với gia đình và Tổ quốc. Họ hiểu rằng sống là chiến thắng lớn nhất của con người.
Ngược lại, những người tự kết liễu đời mình vì thất tình, nợ nần hay bế tắc… lại đánh mất cơ hội quý giá nhất: cơ hội được làm lại, được thay đổi, được chuộc lỗi, được trưởng thành.
Tôi từng nói với một người thân chủ đang tuyệt vọng rằng:
“Nếu còn sống, anh còn quyền được sai, còn quyền sửa sai, và còn quyền được hạnh phúc. Nhưng nếu anh chết, tất cả quyền ấy biến mất.”
Cuộc sống vốn không bao giờ dễ dàng, nhưng chính vì vậy, mỗi phút giây còn tồn tại đều đáng trân trọng. Bởi khi ta còn sống, ta vẫn có thể thay đổi điều gì đó – dù chỉ là một lời xin lỗi, một cái nắm tay, hay một giọt nước mắt chân thành.
Tự tử không phải là kết thúc – mà là bi kịch có thể ngăn chặn.
Đừng im lặng trước nỗi đau của người khác. Đôi khi, sự quan tâm đúng lúc có thể cứu được cả một cuộc đời.
Kết luận:
Tự tử là hành vi tiêu cực, nhưng cần nhìn nhận bằng nhân văn. Phán xét, ném đá hay xa lánh chỉ làm vấn đề thêm bi kịch; còn sự thấu hiểu, chia sẻ và hỗ trợ tâm lý mới thực sự cứu sống con người. Sống cho đàng hoàng, chết cũng phải ngẩng mặt với đời – sống để yêu thương, để cống hiến, để vượt qua thử thách; chết nếu xảy ra cũng để lại thanh thản cho người khác, không vướng tội lỗi hay nỗi ám ảnh cho gia đình.
Vì vậy, hãy biết quý trọng mạng sống – mạng sống của mình và của người khác. Sống là thử thách, là hy sinh, nhưng cũng là cơ hội để yêu thương, để trưởng thành, và để lại dấu ấn tốt đẹp trên đời.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
