Trong tố tụng, nhiều người thường coi phiên tòa sơ thẩm là “lần quyết định”. Thực tế không hẳn vậy. Có những vụ án sơ thẩm còn nhiều dấu hiệu thiếu khách quan: chứng cứ chưa được đánh giá đầy đủ, việc xét hỏi còn hình thức, hoặc bản án đưa ra chưa thật sự thuyết phục. Khi đó, phúc thẩm chính là cơ hội quan trọng để lật lại toàn bộ vụ án.
1. Khái niệm và bản chất của phúc thẩm
Phúc thẩm là việc Tòa án cấp trên trực tiếp xem xét lại bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của Tòa án cấp sơ thẩm khi có kháng cáo của đương sự hoặc kháng nghị của Viện kiểm sát.
Điểm đặc trưng của phúc thẩm là:
-
Chỉ diễn ra khi có sự không đồng ý với bản án sơ thẩm.
-
Tòa án cấp phúc thẩm không xét xử hoàn toàn lại từ đầu, mà chủ yếu tập trung vào những phần bị kháng cáo, kháng nghị, nhưng vẫn có quyền xem xét toàn bộ bản án nếu cần thiết để bảo đảm tính khách quan.
-
Bản án, quyết định phúc thẩm sau khi ban hành sẽ có hiệu lực pháp luật ngay lập tức, không được kháng cáo tiếp, trừ những trường hợp đặc biệt được xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.
2. Phúc thẩm không chỉ xét xử lại mà có quyền thay đổi bản án
Tòa phúc thẩm có quyền:
– Giữ nguyên án sơ thẩm nếu thấy xét xử trước đó đúng.
– Sửa bản án (ví dụ: giảm nhẹ hình phạt, thay đổi tội danh, điều chỉnh mức bồi thường…).
– Hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại, nếu phát hiện vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hoặc chứng cứ chưa được làm rõ.
– Lật ngược kết quả sơ thẩm, từ có tội thành vô tội, hoặc từ thua kiện thành thắng kiện.
Điều này cho thấy phúc thẩm thực sự có thể thay đổi số phận pháp lý của một con người hay một doanh nghiệp.
3. Thuận lợi hơn khi kháng cáo lên phúc thẩm
Với những vụ án có dấu hiệu xét xử chưa khách quan, hồ sơ còn nhiều “lỗ hổng”, thì việc kháng cáo lên phúc thẩm là con đường thuận lợi và hợp lý nhất. Bởi lúc này, Hội đồng xét xử phúc thẩm sẽ nhìn lại toàn bộ quá trình và cân nhắc kỹ lưỡng hơn, đặc biệt khi có sự xuất hiện của luật sư chỉ ra sai sót và bổ sung lập luận.
4. Vai trò của luật sư ở phúc thẩm
Kế thừa nền tảng sơ thẩm: Luật sư đã theo từ đầu nắm chắc hồ sơ, biết điểm nào cần khai thác.
Chỉ ra sai sót bản án sơ thẩm: Đây là trọng tâm để HĐXX phúc thẩm xem xét.
Bổ sung chứng cứ, tài liệu mới: Đây là cơ hội cuối cùng để “đưa thêm vũ khí” vào vụ án.
Tranh luận, thuyết phục HĐXX: Giúp thân chủ có cơ hội thay đổi bản án theo hướng tích cực.
5. Ý nghĩa thực tế
Không ít vụ án, ở sơ thẩm bị tuyên mức án nặng, thậm chí kết tội oan sai, nhưng nhờ phúc thẩm mà:
Người bị cáo được giảm án, chuyển tội danh nhẹ hơn, thậm chí được tuyên vô tội.
Người dân, doanh nghiệp thắng kiện khi phúc thẩm sửa bản án dân sự/kinh tế sai lệch trước đó.
Kết luận:
Giai đoạn phúc thẩm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây không chỉ là bước thủ tục, mà thực sự là “cơ hội vàng” để thay đổi hoặc cứu vãn bản án sơ thẩm. Việc thuê luật sư tham gia phúc thẩm vì thế không chỉ cần thiết, mà có thể quyết định thành bại của cả vụ án.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
