Với tư cách nạn nhân, người bị thiệt hại hoặc người tố giác, khi cơ quan điều tra ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì việc khiếu nại là cách duy nhất để đảm bảo quyền lợi của mình không bị chôn vùi, ngăn chặn việc để sót, bỏ lọt tội phạm.
Việc khiếu nại để đảm bảo quyền lợi người dân là cần thiết (Ảnh minh họa)
Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cơ sở pháp lý cũng như hướng dẫn quy trình cần thiết để khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự.
I. Đối tượng có quyền khiế nại
Khoản 2 Điều 158 BLTTHS 2015 quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác hoặc báo tin về tội phạm có quyền khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự”. Như vậy những đối tượng có quyền khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự bao gồm:
– Người tố giác, báo tin về tội phạm;
– Người bị hại;
– Người đại diện hợp pháp của người bị hại;
– Cơ quan, tổ chức gửi kiến nghị khởi tố;
– Cá nhân, tổ chức khác có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Khi nhận được đơn khiếu nại, cơ quan và cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, xem xét giải quyết khiếu nại kịp thời và đưa ra kết quả giải quyết khiếu nại. Thủ tục này được quy định tại Điều 32 BLTTHS 2015, bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự.
II. Cơ quan, cá nhân có thẩm quyền giải quyết khiếu nại
Căn cứ theo Điều 474 BLTTHS 2105, Viện trưởng Viện kiểm sát sẽ tiếp nhận và giải quyết khiếu nại đối với quyết định, hành vi tố tụng của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, người được giao nhiệm vụ điều tra vụ việc và Phó Viện trưởng Viện kiểm sát.
III. Trình tự, thủ tục khiếu nại
Bước 1: Soạn thảo đơn khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Ghi rõ thông tin người khiếu nại, nội dung khiếu nại, căn cứ pháp lý và chứng cứ kèm theo (nếu có).
Mẫu đơn khiếu nại mới nhất 2025 theo Nghị định 124/2020/NĐ-CP
Bước 2: Gửi đơn khiếu nại đến cơ quan đã ra quyết định không khởi tố hoặc Viện kiểm sát cùng cấp. Đơn khiếu nại có thể gửi trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện.
- Đối với quyết định không khởi tố vụ án do Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra ban hành: Nộp đơn cho Thủ trưởng Cơ quan điều tra cùng cấp.
- Đối với quyết định không khởi tố vụ án do Thủ trưởng Cơ quan điều tra ban hành: Nộp đơn cho Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp.
Bước 3: Chờ văn bản thông báo kết quả giải quyết khiếu nại từ cơ quan tiếp nhận đơn khiếu nại. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại xem xét đơn khiếu nại và có trách nhiệm:
- Tiếp nhận và giải quyết khiếu nại trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại.
- Xem xét các tài liệu, chứng cứ do người khiếu nại cung cấp (nếu có); cân nhắc điều chỉnh lại quyết định hủy bỏ khởi tố trước đó.
Cơ quan có thẩm quyền cần giải quyết đơn khiếu nại trong 7 ngày kể từ ngày nhận đơn
(Ảnh minh họa)
Bước 4: Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc không nhận được văn bản thông báo kết quả giải quyết khiếu nại từ cơ quan có thẩm quyền, người khiếu nại có quyền khiếu nại trực tiếp lên cơ quan cấp cao hơn.
TỔNG KẾT
Khi không đồng ý với quyết định không khởi tố vụ án hình sự của cơ quan điều tra, người tố giác hoặc đại diện người tố giác được quyền khiếu nại quyết định đến người có thẩm quyền. Việc khiếu nại trong trường hợp này là cần thiết, nhằm bảo vệ quyền lợi cá nhân và ngăn chặn việc để sót, bỏ lọt tội phạm.
Để đảm bảo căn cứ pháp luật và tính hợp lệ của quá trình khiếu nại, người dân nên liên hệ và ủy quyền cho luật sư có kinh nghiệm. Luật sư sẽ tư vấn pháp lý, hỗ trợ làm đơn khiếu nại cũng như tham gia giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình khiếu nại nếu có, giúp bảo vệ đầy đủ quyền và lợi ích của người dân.
Thông tin liên hệ:
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
