Trong sự nghiệp làm luật của mình, tôi gặp không ít những vụ việc để lại trong tôi nhiều trăn trở, day dứt không thôi. Và một trong số đó là vụ “Tranh chấp tài sản” tôi mới tranh tụng vừa qua. Bị đơn (thân chủ của tôi) là bà cụ đã hơn 100 tuổi, vì già yếu cộng thêm một số sơ xuất trong quá trình thực hiện thủ tục tống đạt mà thân chủ của tôi đã không nhận được thông báo của Tòa gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng đó là buộc phải hủy bản án.
1. Vi phạm về người nhận
Tống đạt không đúng người có quyền và nghĩa vụ liên quan: Giao cho người khác mà không có quyền nhận thay. Người nhận không có năng lực hành vi tố tụng. Ví dụ, người mất năng lực hành vi dân sự, không có người đại diện hợp pháp.
Ví dụ minh họa: Trong vụ án dân sự, tòa gửi thông báo xét xử cho hàng xóm thay vì cho đương sự, dẫn đến đương sự không biết thời gian xét xử và tòa phúc thẩm phải hủy án sơ thẩm.
2. Vi phạm về thời hạn
Tống đạt chậm so với quy định: Không đảm bảo thời gian để người nhận chuẩn bị, phản hồi, kháng cáo hoặc kiến nghị.
Ví dụ minh họa: Quyết định triệu tập bị cáo được gửi chậm, khiến bị cáo không kịp chuẩn bị bào chữa; án sơ thẩm bị hủy để tống đạt lại.
3. Vi phạm về hình thức
Không lập biên bản tống đạt hoặc biên bản không đầy đủ thông tin. Tống đạt bằng hình thức không hợp pháp: Gửi email hoặc nhắn tin điện thoại mà pháp luật không công nhận.
Ví dụ minh họa: Tòa gửi giấy triệu tập qua tin nhắn điện thoại cho bị cáo nhưng không lập biên bản, phúc thẩm xác định tống đạt không hợp pháp nên hủy án.
4. Vi phạm về địa điểm
Tống đạt sai nơi cư trú hoặc nơi làm việc hợp pháp của người nhận.
Ví dụ minh họa: Tòa gửi thông báo đến địa chỉ cũ của đương sự, người này không nhận được, tòa phúc thẩm phải hủy án sơ thẩm.
5. Vi phạm về thời điểm
Tống đạt vào giờ không thích hợp: Ban đêm, ngày nghỉ, khi người nhận không có mặt.
Ví dụ minh họa: Triệu tập bị cáo vào giờ nghỉ lễ, bị cáo không kịp tham dự, tòa cấp phúc thẩm trả hồ sơ để tống đạt lại.
6. Vi phạm về người nhận thay
Người nhận thay không cam kết giao văn bản cho người được tống đạt. Người nhận thay không phải là người đại diện hợp pháp khi người nhận trực tiếp mất năng lực.
Ví dụ minh họa: Trong vụ án hình sự, người nhận thay là hàng xóm, không giao văn bản cho bị cáo già yếu, dẫn đến tòa sơ thẩm bị hủy vì vi phạm thủ tục.
7. Vi phạm khi gửi văn bản qua chuyển phát nhanh (CPN)
Khi tống đạt không trực tiếp mà gửi qua CPN, cơ quan tống đạt vẫn chịu trách nhiệm đảm bảo văn bản đến đúng người, đúng thời hạn, đúng địa chỉ.
Nhân viên bưu điện làm sai (giao nhầm, giao chậm, thất lạc) → bưu điện chịu trách nhiệm dân sự với cơ quan tống đạt, nhưng trách nhiệm pháp lý tố tụng cuối cùng vẫn thuộc cơ quan tống đạt.
Ví dụ minh họa: Tòa gửi quyết định triệu tập qua CPN nhưng nhân viên bưu điện giao nhầm địa chỉ, bị cáo không nhận được. Tòa sơ thẩm phải hủy án vì việc tống đạt không hợp pháp.
8. Hậu quả chung
Hủy án sơ thẩm hoặc phúc thẩm nếu vi phạm nghiêm trọng làm mất quyền tham gia tố tụng.
Trả hồ sơ yêu cầu tống đạt lại.
Người tống đạt hoặc người nhận thay chịu trách nhiệm nếu làm thất lạc văn bản hoặc vi phạm nghiêm trọng.
=> Kết luận
Tống đạt văn bản tố tụng là thủ tục quan trọng đảm bảo quyền tham gia tố tụng. Vi phạm về người nhận, thời hạn, hình thức, địa điểm, người nhận thay hoặc gửi qua CPN nhưng không kiểm soát đều có thể dẫn đến hủy án hoặc trả hồ sơ, đặc biệt khi làm mất quyền của đương sự hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả vụ án.
– Văn phòng luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư TP. Hà Nôi): P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
– Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
– Website: https://dongdoilaw.vn
– Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
– Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
