“Thân lừa ưa nặng” câu nói nhằm ám chỉ người nào đó không chịu nghe lời nói nhẹ nhàng, chỉ khi nặng lời hoặc dùng roi vọt, vũ lực mới nghe theo.
Thực tiễn, có không ít trường hợp thích làm “thân lừa ưa nặng”. Một số người biết rằng mình thực hiện hành vi trái pháp luật nhưng vẫn dương dương tự đắc không chịu hợp tác để khắc phục hậu quả. Đến khi phải dùng tới những biện pháp mạnh, nhờ đến pháp luật mới nghe theo thì hậu quả mà họ gánh phải lại quá đắt.
Điển hình như vụ việc của Nguyễn Văn D. D là nhân viên lái xe giao hàng của công ty X và hiện đang trong quá trình thử việc. Công việc hàng ngày của D là nhận hàng ở kho công ty và đi chở hàng cho khách. Đơn nào phải thu hộ tiền thì tiền sau khi thu về sẽ nộp cho công ty. Trong quá trình làm việc, Nguyễn Văn D đã không thực hiện đúng theo hợp đồng thử việc và quy chế của công ty, không nộp lại số tiền hàng cho công ty ít nhất là hai lần với số tiền chiếm đoạt là 39.000.000 đồng. Khoảng 1 tuần sau, công ty phát hiện tiền hàng vẫn chưa được nộp lại nên công ty này đã liên tục thúc giục và gia hạn thời gian 1 tháng cho Nguyễn Văn D hoàn trả lại số tiền hàng mà D đã chiếm đoạt là 39.000.000 đồng
Tuy nhiên, Nguyễn Văn D đã bỏ qua yêu cầu của công ty X và đã không thực hiện việc hoàn trả số tiền hàng cho công ty khi đến hạn. Chính vì vậy, Công ty X đã nộp đơn tố giác hành vi vi phạm pháp luật của Nguyễn Văn D. Cơ quan điều tra đã khởi tố, triệu tập, làm việc và tạm giữ 09 ngày đối với Nguyễn Văn D để làm rõ về hành vi trên. Sau đó, Viện kiểm sát đã ra cáo trạng và chuyển hồ sơ sang Tòa án đối với Nguyễn Văn D về hành vi lạm dụng tính nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175 BLHS 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017). Tuy nhiên, Tòa án đã trả hồ sơ để điều tra theo hướng Nguyễn Văn D phạm tội tham ô theo quy định tại Điều 353 BLHS 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) chứ không phải là tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tòa đã căn cứ vào việc D được giao quyền quản lý toàn bộ tài sản và việc D không giao lại tài sản là đã cấu thành tội tham ô.
Với tài sản mà Nguyễn Văn D chiếm đoạt được là 39.000.000 đồng. Nếu bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản thì mức phạt thấp nhất của D là 03 tháng cải tạo không giam giữ và cao nhất phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền đã phát hiện hành vi của D cấu thành tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung là phạm tội 02 lần trở lên. Nên mức phạt cao nhất của hành vi này rơi vào điểm c khoản 2 Điều 353 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) là 15 năm tù. Như vậy, chỉ với 39.000.000 đồng mà D đã phải trả cái giá quá đắt, một bài học mà có lẽ D sẽ khắc sâu vào cuộc đời .
Câu hỏi đặt ra là “Tại sao ban đầu Nguyễn Văn D bị truy cứu TNHS về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, sau lại chuyển thành tội tham ô tài sản?” Một trong những nguyên nhân chính là việc các cơ quan tố tụng không thể tùy tiện khởi tố chỉ dựa vào đơn tố giác để truy cứu TNHS đối với người có hành vi phạm tội mà họ phải tiến hành điều tra, thu thập chứng cứ, đánh giá khách quan toàn bộ tình tiết để giải quyết vụ án một cách khách quan nhất, tránh hàm oan người vô tội hay truy cứu TNHS không đúng tội danh. Và nếu trong quá trình giải quyết vụ án, cơ quan nào sai phạm thì cơ quan đấy phải chịu trách nhiệm và phải bồi thường. Như vậy, qua vụ việc của anh D thấy rằng các cơ quan tố tụng còn chưa dễ nhận thức, nhận dạng được hành vi phạm tội. Do đó, những người lao động phổ thông, những người thiếu hiểu biết pháp luật dễ rơi vào vết xe đổ của D.
Vậy làm sao để phân biệt được hai tội này khi mục đích của người phạm tội là nhằm chiếm đoạt tài sản?
Tội tham ô tài sản là một trong các hành vi tham nhũng. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là lạm dụng lòng tin vay mượn, hoặc nhờ các mối quan hệ lấy tài sản người khác, sau đó là bỏ trốn và không thanh toán. Hai tội này có nhiều điềm khác nhau như sau:
Thứ nhất, về khái niệm
Đối với tội tham ô, đây là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà mình có trách nhiệm quản lý với giá trị từ 2.000.000 đồng trở lên. Trước kia tội này chỉ áp dụng đối với các chủ thể làm việc trong cơ quan nhà nước, sau đó được bổ sung và áp dụng trong các doanh nghiệp, tổ chức tư nhân. Những người có chức vụ, quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện một nhiệm vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện công vụ, nhiệm vụ
Đối với tội lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản là hành vi cố ý dịch chuyển tài sản của người khác thành tài sản của minh, hoặc của người khác mình quan tâm bằng thủ đoạn lạm dụng tín nhiệm có giá trị là 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng
Thứ hai, về chủ thể
Chủ thể đối với tội tham ô là người có chức vụ, quyền hạn, đồng thời phải là người có trách nhiệm quản lý đối với tài sản chiếm đoạt. Đối với tội lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản, người đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Thứ ba, về dấu hiệu phạm tội
Trường hợp phạm tội tham ô là lợi dụng chức vụ, quyền hạn, chiếm đoạt, đánh tráo tài sản do mình quản lý thành tài sản cá nhân, làm mất đi một khối lượng tài sản nhất định của Nhà nước hoặc cơ quan tố chức mà người đó quản lý. Trong khi đó, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là lợi dụng lòng tin của người khác để vay mượn, thuê tài sản hoặc uy hiếp tinh thân chủ tài sản buộc họ giao tài sản, sau đó sử dụng thủ đoạn gian dối, bỏ trốn chiếm đoạt tài sản vào mục đích bất hợp pháp.
Thứ tư, về mức phạt
Đối với tội tham ô, mức phạt cao nhất là tử hình. Nhưng đối với tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản chỉ là 12 năm đến 20 năm tù.
Hy vọng bài viết này, qua vụ việc này sẽ là một là một bài học, một lời cảnh tỉnh đối với những người đang và sẽ có ý định như anh D. Nhắc nhở mọi người khi làm việc gì cũng phải cân nhắc kĩ lưỡng, không nên có tư tưởng “NỢ ẤY MÀ, CHẬM TRẢ ẤY MÀ”. Đặc biệt là không “vô tình” vi phạm chỉ vì thiếu hiểu biết pháp luật để rồi hậu quả xảy ra lại chỉ còn những câu giá mà, nếu như trong sự nuối tiếc.
Thông tin liên hệ:
Văn phòng luật sư Đồng Đội: P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội.
Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
Website: https://dongdoilaw.vn
Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
Người viết: Nguyễn Thị Như Thùy
SĐT: 0367658315
Email: Thuyhlu1308@gmail.com
