Ngày 1/1/2025 – đánh dấu bước chuyển quan trọng trong việc tăng cường trật tự an toàn giao thông. Nghị định số 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đã gây chú ý với việc tăng mạnh mức xử phạt đối với hành vi vi phạm. Đặc biệt, các hành vi tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông cao sẽ bị xử lý nghiêm khắc. Cụ thể như sau:
- Đối với ô tô, các hành vi vi phạm có mức xử phạt vi phạm tăng cao
| HÀNH VI VI PHẠM | MỨC PHẠT TIỀN | THAY ĐỔI | |
| Mức phạt hiện nay | Mức phạt từ ngày 1/1/2025 | ||
| Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông | 4-6 triệu đồng | 18-20 triệu đồng | Gấp 3- 4 lần |
| Đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển “Cấm đi ngược chiều” | 4-6 triệu đồng | 18-20 triệu đồng | Giấp 3-4 lần |
| Không giảm tốc độ (hoặc dừng lại) và nhường đường khi điều khiển xe chạy từ trong ngõ, đường nhánh ra đường chính; Không nhường đường cho xe đi trên đường ưu tiên, đường chính từ bất kỳ hướng nào tới tại nơi đường giao nhau | 800.000 đồng- 1.000.000 đồng | 4-6 triệu đồng | Gấp 5 – 6 lần |
| Chuyển hướng không nhường quyền đi trước cho người đi bộ, xe lăn tại nơi có vạch kẻ đường dành cho người đi bộ | 300.000-400.000 đồng | 4 – 6 triệu đồng | Gấp 13 – 15 lần |
| Mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông | 400.000 – 600.000 đồng | 20- 22 triệu đồng | Gấp 36- 50 lần |
| Vận chuyển hàng hóa là phương tiện vận tải, máy móc, thiết bị kỹ thuật, hàng dạng trụ không chằng buộc hoặc chằng buộc không theo quy định | 600.000 – 800.000 đồng | 18 – 22 triệu đồng | Gấp 27 – 30 lần |
| Không chấp hành hiệu lệnh chỉ dẫn của người điều khiển giao thông | 4 – 6 triệu đồng | 18 – 20 triệu | Gấp 3 – 4 lần |
| Cản trở, không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của người thực thi công vụ | 4 – 6 triệu đồng | 35 – 37 triệu đồng | Gấp 6 – 8 lần |
| Lạng lách, đánh võng; chạy quá tốc độ đuổi nhau trên đường bộ; dùng chân điều khiển vô lăng xe khi xe đang chạy trên đường | 10 – 12 triệu đồng | 40 – 50 triệu đồng | Gấp khoản 4 lần |
| Vi phạm nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở | 16 – 18 triệu đồng | 18 – 20 triệu đồng | Tăng 2 triệu |
| Điều khiển xe chạy quá tốc độ trên 35km/h | 10 – 12 triệu đồng | 12 – 14 triệu đồng | Tăng 2 triệu |
| Điều khiển xe ô tô gắn biển số không rõ chữ, số (không gắn đủ biển số, che dán biển số, biển số bị bẻ cong, che lấp, làm thay đổi chữ, số, màu sắc…) hoặc gắn biển số không đúng với chứng nhận đăng ký xe hoặc gắn biển số không do cơ quan có thẩm quyền cấp | 4 – 6 triệu đồng | 20 – 26 triệu đồng | Gấp 4 – 5 lần |
| Dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đang di chuyển trên đường bộ | 2 – 3 triệu đồng | 4 – 6 triệu đồng | Gấp 2 lần |
| Điều khiển xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ đi vào đường cao tốc | 12 – 14 triệu đồng | Quy định mới | |
| Dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định | 10 – 12 triệu đồng | 12 – 14 triệu đồng | Tăng 2 triệu |
| Điều khiển xe đi ngược chiều trên đường cao tốc | 16 – 18 triệu đồng | 30 – 40 triệu | Gấp khoảng 2 lần |
| Lùi xe trên đường cao tốc | 16 – 18 triệu đồng | 30 – 40 triệu đồng | Gấp khoảng 2 lần |
| Quay đầu xe trên đường cao tốc | 10 – 12 triệu | 30 – 40 triệu đồng | Gấp khoảng 3 lần |
Theo đại diện Cục Cảnh sát giao thông, nghị định mới được xây dựng trong bối cảnh tình hình trật tự an toàn giao thông có chuyển biến tích cực, số vụ tai nạn đã có sự giảm đi đáng kể.
Trên thực tế, tình hình giao thông còn nhiều vấn đề đặt ra như hạ tầng giao thông phát triển chưa tương ứng với nhu cầu, tổ chức giao thông còn nhiều bất cập. Theo thống kê của Báo Tuổi trẻ “lượng phương tiện tăng cao mỗi năm tăng lên gần 500.000 ô tô cùng khoảng 2 triệu xe máy”. Với tình hình mật độ phương tiện giao thông tăng có thể kéo theo những hành vi vi phạm an toàn khi tham gia giao thông đường bộ. Việc xử phạt theo quy định mới có thể nâng cao ý thức chấp hành khi tham gia giao thông, đủ sức răn đe với các đối tượng có hành vi vi phạm.
- Đối với mô tô, mức xử phạt cũng được nâng cao đáng kể.
| HÀNH VI VI PHẠM | MỨC PHẠT TIỀN | THAY ĐỔI | |
| Mức phạt hiện nay | Mức phạt từ ngày 1/1/2025 | ||
| Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông | 800.000 – 1 triệu đồng | 4 – 6 triệu đồng | Gấp 5 – 6 lần |
| Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở | 4 – 5 triệu đồng | 6 – 8 triệu đồng | Tăng 2 – 3 triệu đồng |
| Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở | 6 – 8 triệu đồng | 8 – 10 triệu đồng | Tăng 2 triệu đồng |
| Điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định trên 20 km/h | 4 – 5 triệu | 6 – 8 triệu đồng | Tăng 2- 3 triệu đồng |
| Điều khiển xe mô tô đi vào đường cao tốc | 2 – 3 triệu đồng | 4 – 6 triệu đồng | Gấp 2 lần |
| Đi ngược chiều của đường một chiều | 1 – 2 triệu đồng | 4 – 6 triệu đồng | Gấp 3 – 4 lần |
| Điều khiển xe lạng lách, đánh võng | 6 – 8 triệu đồng | 8 – 10 triệu đồng | Tăng 2 triệu đồng |
| Gây tai nạn giao thông không dừng ngay phương tiện, không giữ nguyên hiện trường, không trợ giúp người bị nạn, không ở lại hiện trường hoặc không đến trình báo ngay với cơ quan công an, Ủy ban nhân dân nơi gần nhất | 6 – 8 triệu đồng | 8 – 10 triệu đồng | Tăng 2 triệu đồng |
Theo lãnh đạo Cục Cảnh sát giao thông: “Để lập lại trật tự đòi hỏi việc thực thi pháp luật phải nghiêm minh, chế tài đủ tính răn đe, tương xứng với vi phạm, nhất là các hành vi cố ý xâm phạm trật tự an toàn giao thông”. Lý giải về việc tăng mức xử phạt, Cục CSGT cho biết, có thể thấy hiện nay tình hình trật tự, an toàn giao thông, ùn tắc giao thông, nhất là tại các thành phố lớn, diễn biến hết sức phức tạp, gây thiệt hại cho xã hội, cho người dân. Bên cạnh đó, tình trạng vi phạm giao thông diễn còn tương đối phức tạp, do đó cần thiết lập lại trật tự, văn hóa giao thông.
Có thể thấy rằng, mức phạt trong nghị định mới thể hiện sự răn đe, phòng ngừa, cảnh tỉnh đối với những cá nhân vi phạm khi tham gia giao thông, gây hậu quả đối với bản thân và cộng đồng. Việc nâng hay bổ sung mức xử phạt hành chính mới cao hơn để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông, phòng ngừa hậu quả xấu.
Tuy nhiên, để pháp luật đi vào thực tiễn đời sống cần xây dựng cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật. Đồng thời trong công tác quản lý trật tự xã hội, cơ quan chức năng thực hành nhiệm vụ cần bảo đảm được những nguyên tắc trong việc thực thi công quyền, tránh sự hiểu nhầm của những người vi phạm hay các đối tượng xấu có ý định chống phá Nhà nước. Đặc biệt trong thời đại công nghệ hóa, những đối tượng có âm mưu chống phá Nhà nước luôn lợi dụng những ấm ức từ sự kém hiểu biết pháp luật của người dân để làm động cơ gây nên các mưu đồ “Diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ”, nhằm tác động xấu đến chính quyền.
Việc thực hiện xử phạt theo Nghị định số 168/2024/NĐ-CP đối với những người dân có mức thu nhập trung bình thấp có thể tác động rất nhiều đến đời sống sinh hoạt hàng ngày, dẫu biết việc vi phạm phải bị xử lý theo quy định. Nhưng trong công tác quản lý xã hội Nhà nước, một số trường hợp nên chăng có sự linh hoạt trong việc xử lý hành vi vi phạm bằng hình thức “Cảnh cáo” đối với các chủ thể có hoàn cảnh đặc biệt nếu chưa phát sinh hậu quả hay hành vi chưa có dấu hiệu dẫn đến hậu quả.
Do đó, có thể xem xét đến tình tiết giảm nhẹ trong trường hợp “thật sự” cần thiết để đảm bảo tính nhân văn. Không nên áp dụng pháp luật quá cứng rắn trong việc xử phạt, pháp luật có thể hướng đến việc thiết lập những chế tài hợp lý, đảm bảo tính răn đe nhưng đồng thời vẫn mang tính giáo dục, tạo cơ hội để người vi phạm nhận thức được lỗi lầm và sửa chữa hành vi.
Mức xử phạt cần được áp dụng một cách hợp lý, không phải cứ tăng cao là hiệu quả. Điều quan trọng là chế tài phải được đặt ra đúng người, đúng lỗi, đúng thời điểm. Lợi ích chỉ là một trong rất nhiều yếu tố có khả năng điều chỉnh hành vi của con người. Chính vì vậy, việc xử phạt nghiêm theo chế tài không phải là giải pháp tối ưu mà cần kết hợp với tuyên truyền và giải thích để đạt hiệu quả lâu dài.
Khi áp dụng pháp luật theo quy định mới bao giờ cũng gặp những vấn đề khách quan. Vậy nên, trong công tác thực thi xử lý vi phạm hành chính về lĩnh vực an toàn giao thông đường bộ các cơ quan chức năng ngoài việc bảo đảm tính nghiêm minh, đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi phạm. Thì trong việc xử phạt đối với một số trường hợp nên áp dụng việc xử lý linh hoạt như cảnh cáo, nhắc nhở đối với từng loại chủ thể và hành vi vi phạm tạo cơ hội cho người vi phạm nhận thức và sửa chữa, đồng thời nâng cao được tinh thần thượng tôn pháp luật, gìn giữ và phát huy hình tượng tốt đẹp về cơ quan Nhà nước của quần chúng nhân dân.
Trần Ly – Thực tập sinh Văn phòng Luật sư Đồng Đội
Thông tin liên hệ:
Văn phòng luật sư Đồng Đội: P2708, Tòa nhà VP3 Bán đảo Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Điện thoại: 0936.026.559 – Email: tranxuantien1964@gmail.com
Website: https://dongdoilaw.vn
Facebook: https://www.facebook.com/dongdoilaw
Youtube: https://www.youtube.com/c/VănphòngluậtsưĐồngĐội
Tiktok: https://www.tiktok.com/@vpls_dongdoi
