NỘI DUNG:

Sau nhiều bài viết liên quan đến lĩnh vực thi hành án dân sự (các bài viết được dẫn link ở cuối bài), Luật sư Trần Xuân Tiền nhận thấy việc chia sẻ các kiến thức về việc thi hành án dân sự cho những Luật sư đang hành nghề và cả những người quan tâm đến lĩnh vực thi hành án là điều rất cần thiết. Việc này không những giúp cho các Luật sư trẻ nhìn nhận được các vấn đề, những lỗ hổng kiến thức cần được lấp đầy mà còn giúp Luật sư giải tỏa được những trăn trở, thực hiện đúng như mong muốn cho đi mà không cần nhận lại.

Để tiếp tục những bài viết tiếp theo trong lĩnh vực thi hành án dân sự, Luật sư Tiền đã trực tiếp chia sẻ về một vụ việc thi hành án dân sự có yếu tố nước ngoài, đã để lại trong ông nhiều rất nhiều cung bậc cảm xúc. Thành công của vụ án không chỉ góp phần giải quyết nhanh chóng vụ án đã kéo dài 05 năm mà còn khép lại nỗi đau, mở hành trình mới cho những người trong cuộc, đặc biệt là người thợ xây khổ cực sắp được ân xá.

Cụ thể vụ việc thi hành án như sau:

Bà H (Quốc tịch Mỹ) là chủ sở hữu thửa đất tại số nhà 298 đường THĐ, đã làm thủ tục ủy quyền cho chồng – ông C thay mặt bà H ký hợp đồng quản lý, xây dựng ngôi nhà và thực hiện các nghĩa vụ đóng thuế, đóng góp các khoản tiền khác liên quan đến bất động sản này.

Ngày 29/11/2016, ông C ký hợp đồng tư vấn thiết kế với công ty TNHH Tư vấn và xây dựng PLT để lập hồ sơ thiết kế xây dựng công trình và làm thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng. Sau khi hoàn thành các thủ tục, ông C đã thỏa thuận miệng thống nhất với ông A (không có giấy phép xây dựng) thi công xây dựng nhà tại số 298 đường THĐ, với giá thực hiện hợp đồng là 830.000 đồng/m2 (giá trị nhân công).

Sau đó, ông A đã chỉ đạo thi công khung sắt, đào hố móng và đổ bê tông được 04 trụ móng ở phần giáp đường MXT. Trong quá trình xây móng, ông A nhận thấy kết cấu nhà 296 không được giằng móng, nền đất yếu và đã thảo luận lại với ông C về việc đào hố móng cạn hơn thiết kế là 20cm. Tuy nhiên, ông A lại không áp dụng các biện pháp thi công chống vách hố đào, thi công tường chắn đất, chống sạt lở, lún, biến dạng công trình ngầm liền kề theo quy định tại mục 4.2.23 TCVN 4447:2012: “Khi đào hố móng công trình, đào hào ngay bên cạnh hoặc đào sâu hơn mặt móng của những công trình đang sử dụng (nhà ở, xí nghiệp, công trình, hệ thống kỹ thuật ngầm…) đều phải tiến hành theo đúng quy trình công nghệ trong thiết kế thi công, phải có biện pháp chống sụt lở, lún và làm biến dạng những công trình lân cận và lập bảng vẽ thi công cho từng trường hợp cụ thể.”

Chính sự thi công thiếu trách nhiệm của ông A đã gây ra hậu quả nghiêm trọng vào ngày 20/04/2017, dẫn tới số nhà 296 bị sụp đổ hoàn toàn, chủ nhà 296 chết trên đường đi cấp cứu, hai người thợ xây bị thương nhẹ, nhà số 294 và hệ thống lưới điện tại hiện trường bị hư hỏng nặng.

Vụ án đã được đưa ra xét xử, theo đó bị cáo A phạm tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” tại điểm c khoản 3 Điều 298 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) với hình phạt 05 năm tù. Bên cạnh đó, do gia đình bị cáo không có khả năng để bồi thường cho bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan ông C đồng ý liên đới bồi thường. Theo đó, bị cáo A cùng vợ chồng ông C bà H phải liên đới bồi thường thiệt hại cho các bị hại theo quy định tổng số tiền là 2.889.049.843 đồng (chia phần mỗi bên là 1.444.525.000 đồng). Tuy nhiên, khi vợ chồng ông C, bà H đã thực hiện xong phần nghĩa vụ của mình, ông A vẫn không có điều kiện thi hành án (có tài sản nhưng không đủ để thi hành nghĩa vụ bồi thường liên đới). Do vậy, Cục thi hành án tỉnh K đã yêu cầu kê biên tài sản là quyền sử dụng đất được Nhà nước giao đất đối với thửa đất 257, tờ bản đồ số 12, diện tích 90,76m2 cùng với tài sản trên đất của bà H tọa lạc tại 298 đường THĐ để thi hành án.

Bà H đã làm đơn đề nghị kháng nghị bản án sơ thẩm và phúc thẩm theo thủ tục giám đốc thẩm do bà không đồng ý việc cơ quan THA yêu cầu bà H phải có nghĩa vụ bồi thường trong khi TAND 2 cấp xác định “ sự cố sập nhà gây thiệt hại do lỗi hoàn toàn của bị cáo A”. Không những thế, trong quá trình THA bà H, ông C rất bức xúc khi bị gây khó khăn, phân biệt đối xử khi là người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Cụ thể, Cục thi hành án dân sự tỉnh K yêu cầu ông C, bà H phải thực hiện nghĩa vụ thi hành án, ra quyết định kê biên ngôi nhà bà H là chủ sở hữu thay phần ông A trong khi chưa xác định giá trị tài sản cũng như khả năng thi hành án của ông A đến đâu mà chỉ năm lần bày lượt muốn THA là hết sức vô lý, thể hiện sự không khách quan của một cơ quan nhà nước.

Cách cửa hi vọng đã được mở ra khi ông C, bà H thông qua mạng xã hội và đã biết đến Luật sư Trần Xuân Tiền – Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng Đội, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội. Ngay sau đó, họ đã liên hệ với Luật sư và làm các thủ tục cần thiết để ủy quyền cho Luật sư tham gia giải quyết vụ việc thi hành án của vợ chồng ông C bà H, nhận được đơn mời và giấy ủy quyền từ bà H, Luật sư Tiền đã bắt tay vào công việc và vạch ra hướng giải quyết của vụ việc này.

Trong quá trình nghiên cứu hồ sơ, Luật sư được biết sau khi bà H, ông C thực hiện xong nghĩa vụ bồi thường của mình, thay vì tiến hành xác minh điều kiện thi hành án của gia đình ông A ( Gia đình ông A có đất nhưng bị mất sổ đỏ) cơ quan thi hành án tỉnh K đã ra quyết định kê biên đối với tài sản là căn nhà của ông C, bà H để thi hành nghĩa vụ bồi thường mà gia đình ông A chưa thực hiện được – Luật sư nhận định đây là mấu chốt để giải quyết vụ việc.

Ngày 12/05/2022, Luật sư đã tham gia buổi hòa giải giữa các bên tại Cục THADS tỉnh K và biết được hoàn cảnh khó khăn của gia đình ông A. Ông A là trụ cột chính trong gia đình có 04 người con ( lớn nhất sinh năm 1989, nhỏ nhất sinh năm 1997) và 01 người con dâu đều bị khuyết tật, người cha già lam lũ phải chật vật làm nghề thợ xây từng ngày để kiếm chút ít thu nhập trang trải sinh hoạt cho gia đình. Bởi vậy, việc thi hành quyết định bồi thường với số tiền 1.444.525.000 đồng cho các bị hại theo bản án của Tòa đối với gia đình ông là một điều cực kì khó khăn.

Bên cạnh đó, Luật sư nhận thấy việc làm đơn đề nghị xem xét lại theo thủ tục giám đốc thẩm đổi với bản án sơ thẩm và phúc thẩm của Tòa án đã tuyên là không cần thiết và chỉ làm phức tạp thêm vấn đề và tốn thời gian cho các bên. Mấu chốt của vấn đề là giải quyết nhanh nghĩa vụ bồi thường cho các bị hại bằng cách đề nghị ông C – bà H cùng thực hiện nghĩa vụ bồi thường cùng với gia đình ông A. Điều này không chỉ giúp nhanh kết thúc việc thi hành bản án, đảm bảo quyền lợi cho các bị hại, kịp thời chia sẻ thiệt hại về vật chất và tinh thần cho gia đình của họ cũng như đối với hoàn cảnh hiện tại của gia đình ông A. Đồng thời, việc bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả cũng là một căn cứ để cơ quan có thẩm quyền xem xét giảm án tù cho ông A.

Với suy nghĩ ông A đã đi tù, gia đình khó khăn nên gia đình ông A muốn buông xuôi trong việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án. Nhưng bằng cái tâm của mình, Luật sư đã dành khoảng thời gian ít ỏi gặp riêng gia đình ông A để phân tích, thuyết phục, định hướng và đưa ra cách giải quyết của vụ việc trên. Luật sư biết việc thi hành án với một số tiền như vậy là cực kì khó khăn với một gia đình có quá nhiều bất hạnh như gia đình ông A nhưng không thể biến khó khăn của mình thành sự ích kỷ, họ phải hiểu được tình người, sự chung tay giúp đỡ từ Luật sư và vợ chồng ông C, bà H đang rất nỗ lực để giúp ông A sớm có cơ hội được đoàn tụ gia đình.

Luật sư không áp đặt suy nghĩ của mình nên bất kì ai, cái cốt là để họ tự hiểu, tự nhìn nhận được vấn đề. Và không phụ lòng của người Luật sư từ Thành phố Hà Nội xa xôi, chỉ vài ngày sau gia đình ông A đã nhanh chóng xoay sở thi hành nghĩa vụ bồi thường với số tiền 200.000.000 đồng.

Như vậy, gia đình ông A đã thi hành một phần bản án hình sự về nghĩa vụ bồi thường, cái mà trước kia họ cho là khó thực hiện được và xa vời. Đối với số tiền bồi thường còn lại cơ quan thi hành án tiếp tục yêu cầu gia đình ông C, bà H thi hành án nhưng vì hoàn cảnh gia đình khó khăn ở Mỹ do ảnh hưởng của dịch Covid 19, gia đình ông C, bà H vẫn chưa thực hiện được nghĩa vụ ngay được.

Tuy nhiên cục thi hành án lại có động thái tiếp tục kê biên căn nhà, những Luật sư đã đưa ra khẳng định việc Cục THA tỉnh K kê biên căn nhà là trái luật. Bởi việc gia đình ông A đã thực hiện được một phần nghĩa vụ của người thi hành án, tức ông A rõ ràng có điều kiện thi hành án, nhưng ngay từ đầu Cục THA chỉ muốn nhanh chóng kết thúc việc thi hành án, muốn kê biên tài sản của vợ chồng ông C và bà H.

Nhận thấy sự quyết tâm, nỗ lực vượt qua rào cản của gia đình ông A, cùng với suy nghĩ tiền bạc ăn bao nhiêu cũng hết, sự việc xảy ra là điều không ai mong muốn, cái quan trọng là sự cho đi, cái tình người là phải giúp đỡ gia đình ông A, Luật sư đã chủ động trao đổi với vợ chồng bà H, ông C hiện đang định cư ở nước ngoài và chấp hành viên để đưa ra hướng đi tiếp theo của vụ việc này.

Tại biên bản làm việc ngày 16/06/2022, gia đình số nhà 294 đã đồng ý miễn cho ông A số tiền 22.642.380 đồng, gia đình số nhà 296 đồng ý miễn số tiền 70.000.000 đồng. Tiếp đó, ngày 15/07/2022, bà H đã thực hiện nghĩa vụ THA với số tiền 565.000.000 đồng. Tuy nhiên, ngày 19//07/2022, trong biên bản làm việc, phía gia đình số nhà 296 không đồng ý miễn thi hành số tiền còn lại là 28.842.872 đồng cho gia đình ông A

Nhận được tin này Luật sư cũng không thể ngồi yên trước sự dồn ép người nghèo khổ vào đường cùng, ngay lập tức Luật sư liên hệ với vợ ông A trong lúc đang đi công tác Đà Nẵng, Luật sư nhấn mạnh mặc dù khó khăn cũng phải ghi nhớ “Nghèo nhưng không hèn, giàu nhưng ko kiêu ngạo là cái gốc của bậc quân tử cao minh.” Vì khó cũng đã khó, cái cốt là phải nhanh chóng khép lại nỗi đau, phải biến sự bất hạnh thành sức mạnh.

Ngày 25/07/2022 vụ việc kéo dài đã chính thức khép lại, gia đình ông A đã thi hành xong số tiền còn lại đúng như định hướng của Luật sư.

Vụ việc thành công nhanh chóng là một điều không tưởng đối với những người trong cuộc, gia đình bị cáo không bao giờ nghĩ được bản thân họ có thể cầm được giấy xác nhận kết quả thi hành án trong khi thực hiện việc nghĩa vụ bồi 300 triệu thay vi hơn 1,4 tỷ đồng như bản án, cái làm cho họ vui và bất ngờ hơn cả là người cha già, người chồng bất hạnh có cơ hội được đặc xá, được nhanh chóng trở về với gia đình. Ông C, bà H nghĩa rằng tài sản mà họ tích góp, xây dựng tại quê hương Việt Nam sẽ bị kê biên, Chấp hành viên không đưa ra được cách giải quyết ổn thỏa cho các bên mà đi theo lối mòn cũ và cả những người bị hại không biết số tiền bồi thường của họ bao lâu mới được thi hành.

Từ một vụ thi hành án tưởng rằng bế tắc, không có hồi kết, chỉ trong vòng 02 tháng, bằng kinh nghiệm nhiều năm khi giữ chức vụ thủ trưởng cơ quan thi hành án và 12 năm hành nghề, Luật sư đã phân tích, đánh giá, mổ xẻ vấn đề, linh hoạt trong việc áp dụng pháp luật và kĩ năng thuyết phục điều mà không phải Luật sư nào đang hành nghề cũng nắm được để kết thúc vụ việc đau lòng. Và cái quan trọng là Luật sư đã giúp những con người bất hạnh vượt qua khó khăn, giúp họ nhanh chóng được trở về với gia đình với người vợ, người con kém may mắn, lan tỏa sự hạnh phúc cho nhiều người.

Luật sư luôn trong tâm thế một người bạn, một người thân trong gia đình để đồng hành cùng họ mà không nghĩ tới việc sẽ được đền đáp về vật chất đúng như phương châm “ Khách hàng là người thân”. Bên cạnh đó, Luật sư đã làm thay đổi suy nghĩ những người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tạo cho họ sự tin tưởng vào pháp luật Việt Nam, tin tưởng vào những con người máu đỏ, da vàng thực thi công lý một cách công tâm.